- —«• aa swatem ___________
jącyeh uzyskiwanie środkcw finansowych z innych źródeł, na przykład Z Unii Europejskiej. W wypadku reformy górnictwa jednym z warunków uzyskania pomocy (w wysokości 200 milionów dolarów) jest pełna prywatyzacja polskiego sektora węglowego. _
Globalizacja gospodarki jest również efektem działalności Światowej Organizacji Handlu- Ustalenia WTO wprowadzają ujednolicone standardy dotyczące międzynarodowej wymiany handlowej, między innymi zakazu 'stosowania cen dumpingowych (ceny poniżej kosztów produkcji) w eksporcie. Na podstawie ustaleń WTO w 2001 roku przyjęto w Polsce ustawę o ochronie przed przywozem na polski obszar celny towarów po cenach dumpingowych. Polska chroni swój rynek przed zaniżonymi cenami towarów, ale także polscy eksporterzy są przedmiotem postępowań antydumpingowych. Dotyczy to w szczególności przemysłu stalowego.
Ważną rolę w procesie integrowania gospodarki światowej odgrywają państwa zrzeszone w Organizacji Współpracy i Rozwoju Gospodarczego oraz najbogatsze kraje świata, czyli grupa C-7 (Stany Zjednoczone. Japonia. Niemcy. Wielka Brytania. Francja. Kanada. Włochy). Pierwsze spotkanie przywódców najbogatszych państw świata odbyło się w 1975 roku. a tematem rozmów był kryzys związany z podniesieniem cen ropy naftowej przez Organizację Krajów Eksportujących Ropę Naftową (OPEC). lematami kolejnych rozmów byty między innymi wojna w Afganistanie, terroryzm, awaria w Czarnobylu, wojna w Zatoce Perskiej, konflikt bałkański. ochrona środowiska, a także problemy krajów Trzeciego Świata. Od 1994 roku w spotkaniach uczestniczy Rosja, stąd obecnie mówi się o grupie G-8.
Proces globalizacji oznacza aktywizację rynków kapitałowych i pieniężnych. W połow ie lat osiemdziesiątych dzienny obrót na rynkach walutowych wynosił około 200 milionów dolarów, a w 1996 roku osiągnął już kwotę 1.2 miliarda dolarów. Jednym z czynników powodujących laki wzrost było podwojenie liczby państw, które podpisały VII artykuł Statutu MFW, zobowiązujący do zapewnienia swobody przepływu kapitału. Liberalizację międzynarodowego obrotu kapitałowego gwarantują również umowy dwustronne, między innymi dotyczące unikania podwójnego opodatkowania. Do 2003 roku Polska podpisała około osiemdziesięciu umów tego typu.
W ostatnich latach największy wpływ na światową gospodarkę mają ponadnarodowe korporacje. Obecnie działa około 60 tysięcy takich organizacji i ponad 500 tysięcy ich filii. Zatrudniają one przeszło 6 milionów pracowników. Wzrasta przy tym liczba fuzji i megafuzji (łączenia Mę największych korporacji) oraz przejęć mniejszych organizacji gospodarczych przez większe. Podczas gdy w 1990 roku przeciętna wartość tego typu transakcji wynosiła około 28 milionów dolarów, w ciągu dziesięciu lat wzrosła prawic pięciokrotnie, osiągając sumę około 2 miliardów dolarów rocznic. W 1998 roku podpisano umowę o połączeniu dwóch
koncernów samochodom uh: rtmer-ó.umT Daimlcr-Bcnz (producent s.om< .-fi,, fuzje dotyczyły branży naltnwrj, ty |<>% r brytyjskie: British Petroleum i Am.w,. kańskie koncerny: Exxon i Mobil. Jednak korporacji ponadnarodowych stanowi pow rencyjności gospodarki światowej.
Proces globalizacji dotyczy nie tylko kwestii ekonomicznych W ostatnich latach można o nim mówić również w odniesieniu do szeroko rozumianego porządku międzynarodowego. Globalizacja wiąże się bowiem i podejmowaniem ważnych dla społeczności międzynarodowej decyzji, na przykład w sprawie bezpieczeństwa międzynarodowego, prze/ nieliczne ponadnarodowe instytucje, takie jak ONZ, WTO i organizacje regionalne.
Globalizacji towarzyszy również zmiana pojęcia suwerenności państwa (o jej całkowity rozpad oskarżają globalizację przeciwnicy tego procesu). Rządy tracą stopniowo wpływ na takie dziedziny, jak ochrona praw człowieka, bezpieczeństwo, gospodarka, polityka socjalna. Najważniejsze decyzje w tych sprawach zapadają w organizacjach ponadnarodowych. Opinię publiczną kształtują media, kontrolowane przez ponadnarodowe koncerny. Globalizacja powoduje również dominację ekonomii nad polityką, co zwolennicy globalizacji przyjmują z entuzjazmem, a jej przeciwnicy postrzegają jako duże zagrożenie dla demokracji.
Proces globalizacji poważnie wpłynął na sposób realizowania polityki zagranicznej państw. Do tradycyjnych form, takich jak oficjalne spotkania polityków czy działalność placówek dyplomatycznych, dochodzą nowe, na przykład promocja kraju za granicą (rządy wynajmują firmy typu public relations w celu osiągnięcia istotnych celów polityki zagranicznej).
W ramach procesu globalizacji organizuje się corocznie Światowe Forum Gospodarcze w Davos. Uczestniczą w nim nie tylko szefowie wielkich korporacji gospodarczych i finansowych, ale również politycy.
Proces globalizacji przynosi niewątpliwe korzyści. Przyczynia się do szybszego rozwoju ekonomicznego państw oraz polepszenia warunków życia ich mieszkańców. Jednak nie wszystkie kraje i nic Co foku w “**■'** Davos
____, , . , . . . się światowe Forum Gospodarcze. Na zdjęciu od lewej:
wszyscy ludzie mogą czerpać korzyści turecfcj premier Bulent Ecevit prezes firmy Renault luis
z tych dobrodziejstw. Na ostatnim Szczy- Schweitzer, premier Saksonii Kurt Biedenkopf oraz dc Ziemi w Johannesburgu w 2002 roku prezes fundacji Sorosa George Soros (2000 r.)
207