P3109029

£ Struktury organizacyjne podmiotów gospodarczych

TERMINY I POJĘCIA

struktura organizacyjna, komórki organizacyjne, piony organizi cyjne. systemy powiązań komórek organizacyjnych, organy po*¹ miotów gospodarczych, schemat organizacyjny

6.1.

Systemy struktur organizacyjnych

Istniejący wewnątrz podmiotu gospodarczego podział pracy polega na rozczłonkował niu całej działalności gospodarczej na wiele odrębnych zadań i czynności. Wy podziału pracy jest tworzenie komórek organizacyjnych. Komórkę organizacyjną staj nowi zespół ludzi i środków kierowany przez jednego zwierzchnika i wykonując) określone zadania. Niekiedy komórką organizacyjną jest nazywane jednoosobowe su nowisko pracy, jeżeli jest to stanowisko samodzielne o określonym zakresie działanu Układ i system wzajemnych powiązań i zależności zachodzących między komórkami organizacyjnymi nazywamy strukturą organizacyjną jednostki gospodarczej. Budowa struktury organizacyjnej zależy od rodzaju działalności przedsięJ biorstwa. jego wielkości, form organizacyjnych i lokalizacji. Chociaż nie mai uniwersalnego wzoru struktury organizacyjnej, który mógłby określić organizację! wszystkich przedsiębiorstw, istnieją jednak pewne ogólne zasady tworzenia struktur! organizacyjnych. Struktura organizacyjna powinna być jak najprostsza i pi/cjr/ysta.

6. Struktury organizacyjne podmiotów gospodarczych

■piiu zapewniać najbardziej właściwy podział pracy. Jednocześnie musi ona ^Hlfdnim takie połączenie zadań i odpowiedzialności, które zapewniałoby naj-■It k<Miidynację działań. Podstawowym warunkiem prawidłowej struktury orga-■mi jest dokładne ustalenie zadań i zakresu odpowiedzialności wszystkich fekladających się na określoną strukturę oraz ustalenie powiązań służbo* ■Hi między komórkami organizacyjnymi.

P Ogólnie przyjętym sposobem przedstawienia struktury organizacyjnej jest sche-M •fganlzacyjny. który jest graficznym modelem tej struktury. Poszczególne ko-mmi my.ini/acyjnc oznacza się na schemacie organizacyjnym figurami geometrycz-■, np trójkątami, trapezami, prostokątami. Linie łączące te figury geometryczne zależność służbową (hierarchiczną) zachodzącą między komórkami BiNMByJnymi.

I gn/ió/niu się trzy zasadnicze systemy powiązań komórek organizacyjnych:

| m mciii liniowy;

I łv»i>^,ni funkcjonalny:

I *v *toin sztabowo-liniowy.

fet lir mul liniow y (rys. 8) odznacza się tym, że na czele każdej komórki organi-)« i |l»* i Moi tylko jeden kierownik, który kieruje całą komórką i ponosi odpowie-/a jej pracę. W tym systemie każda komórka otrzymuje polecenie tylko od ■pfenlku szczebla wyższego i tylko przed nim jest odpowiedzialna za wykonanie iih'll /ndiiń.

Pracownicy

Pracownicy

Ip i. Schemat systemu linicmego

Im tu wyraźnie przeprowadzony podział władzy i kompetencji, ścisła odpowie-Pltlność za każdy odcinek pracy, co należy zaliczyć do zalet tego systemu. Wadą ku miomiast to, że kierownik samodzielnie zarządzający danym odcinkiem pracy « pil bardzo dobrze znać wszystkie zagadnienia tam występujące, co jest bardzo ■glinę, oraz to. że przekazywane polecenia przechodzą przez wszystkie ogniwa po-ifftliiic System liniowy może mieć zastosowanie w małych przedsiębiorstwach. ^r W systemie funkcjonalnym (rys. 9) nie ma jednego kierownika, komórka niż-Ppi szczebla może więc otrzymać jednocześnie polecenia od kilku zwierzchników 1 ódpowiada przed nimi z zakresu wykonania poleceń wynikających z pełnionych męt! zwierzchników funkcji, każdy zaś pracownik podlega jednocześnie kilku