PTDC0064 (2)

131

rakter bardziej popisowy niż rzeczowy. Chodzi w niej bardziej o oboowanie z drugą osobą niż o rozstrzyganie jakiejś kwestii. Cechuje ją nastrój niedramatyozny, pogodny; napięcia, jeżeli wystąpią, mają charakter wyłącznie sytuacyjny i nie dotyczą spraw zasadniozyoh. Konwersacja nie dopuszcza kontrowersji, nie należy ona do dobrego tonu. Jedyna możliwa kontrowersja to różnica zdań na temat jakiegoś dzieła sztuki, ale zawsze rozgrywana w tonacji wzajemnej uprzejmości. Ta forma dialogu pozbawiona jest doraźnego oelu, swoista bezinteresowność łąozy ją bardziej ze sztuką niż praktyką życiową. Może być niekiedy kamuflażem sytuacji i spraw istotnych, gdy rozpatrując poszczególne przypadki zmierza jednak do pewnyoh uogólnień. Konwersację cechuje kunsztowny kształt replik, włączanie krótkich opowiadań w funkcji przypowieści, przytaczanie anegdot, posługiwanie się sentencją, skłonność do paradoksu.

W dużym stopniu oharakter konwersacji ma dialog Magdaleny Tomir z grafem Szeligą w "Pierścieniu wielkiej damy" Norwida. Partie konwersaoyjne wyłaniają się tu z rozmowy informaoyjnej i sytuacji przez wybór tematu. We wskazanej scenie tematem staje się, Jako aluzja do wspomnianej przez Szeligę konkretnej sprawy, mówienie o sprawach kłopotliwych. W ten sposób temat główny rozmowy zostaje zastąpiony na pewien ozas przez temat konwersaoyj-ny, a nowa forma dialogu służy pokryoiu pewnego zakłopotania obu stron:    s

SZELIGA: MAGDALENA:

SZELIGA:

MAGDALENA: SZELIGA: MAGDALENA:

(żywo)

A - podobno - - jeśli się nie mylę,

Była bliską... lub jest bliską s z łubu... (zabiegliwie)

To s z 1 u b y są mistyczne!... mistyozne...

I dlatego już jakby dopełnione,

Że mistyozne... cóż mam więcej mówić?

I ozy mówić coś więoej miło jest?...

(smętnie)

Wydarzenia są, w których lakonizm Najmiłosierniejszą bywa formą.

(stanowczo)

Lepiej często wiedzieć: tak lub n i e... (stoioznie)

Szozegóły są tylko anegdotą.

Rzecz główna, gdy kto istotnie przyjął Jedne z owych postanowień, które Całą reformują osobistość -

t

Stałość, według mego rozumienia-, eannym. zaiste, jes klejnotem:

I