PwTiR088

174 Rozdział 7

prawa celnego z 2004 r. - czynności dokonane przez przedstawiciela w granicach upoważnienia powodują skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.

Powołane rozporządzenie nr 918/83 z 1983 r. przewiduje zwolnienie z należności celnych przywozowych tzw. turystycznych materiałów informacyjnych, przywożonych z państw trzecich na obszar celny Wspólnoty. Do tego rodzaju materiałów zalicza się w szczególności:

•    ulotki, broszury, książki, czasopisma, przewodniki, plakaty, nieoprawione fotografie i powiększenia fotograficzne, mapy geograficzne, przezrocza oraz ilustrowane kalendarze, przeznaczone do bezpłatnej dystrybucji w celu zachęcania obywateli do odwiedzania innych państw, o ile mają oczy wisty charakter promocyjny;

•    wykazy i roczniki hoteli zagranicznych publikowane przez urzędowe instytucje zagraniczne lub pod ich patronatem, jak też rozkłady jazdy zagranicznych środków transportowych, jeśli są przestrzegane wyżej wskazane ograniczenia;

•    materiały informacyjne dostarczane akredytowanym przedstawicielom lub korespondentom wyznaczonym przez narodowe organizacje turystyczne, nieprzeznaczone do rozdawania, w tym m.in. katalogi targowe, publikacje dotyczące muzeów, uzdrowisk lub podobne.

Kontrolą przestrzegania przepisów prawa celnego oraz innych przepisów związanych z przywozem towarów na obszar celny Wspólnoty i wywozem towarów z tego obszaru przez przejścia graniczne na terytorium RP zajmuje się jednolita, umundurowana formacja w postaci Służby Celnej, działająca na podstawie ustawy o Służbie Celnej z 1999 r. Ustawa ta określiła zadania organów celnych i zasady ich wykonywania przez funkcjonariuszy celnych. Jednym z tych zadań jest kontrola celna w postaci rewizji celnej bagażu oraz przeszukania podróżnego wprowadzającego towary na obszar celny Wspólnoty lub wyprowadzającego je z tego obszaru. Przy tym szczegółowo są określone warunki przeprowadzania kontroli celnej bagażu nadanego i bagażu kabinowego zabranego przez pasażera ze sobą na pokład samolotu oraz bagażu przewożonego drogą morską, co reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z 2004 r. Te zadania kontrolne organów celnych w morskich przejściach granicznych wykonują organy Straży Granicznej.

7.4. Ograniczenia dewizowe w turystyce

Turystyka przyjazdowa i wyjazdowa wiąże się w sposób naturalny z przywozem i wywozem krajowych środków płatniczych, zagranicznych środków płatniczych oraz innych tzw. wartości dewizowych, a także z dokonywaniem czynności prawnych stanowiących obrót dewizowy. Zasady takiego obrotu, obowiązujące ograniczenia dewizowe oraz zasady kontroli dewizowej określa prawo dewizowe z 2002 r. Ustawa ta została istotnie zmieniona w 2007 r. w celu dostosowania do wymagań prawa wspólnotowego. Jest to akt normatywny napisany podobnie trudnym do zrozumienia językiem, jak prawo celne. W tzw. słowniczku ustawowym omawiana ustawa zawiera ponad dwadzieścia definicji. Jedną z nich jest określenie „rezydent”, które nie ma nic wspólnego ze słownikowymi znaczeniami tego pojęcia, będąc w uproszczeniu odpowiednikiem dawniej używanego określenia „osoba krajowa”. Termin zaś „nierezydent” odpowiada w przybliżeniu dawnemu, potocznie bardziej zrozumiałemu określeniu „osoba zagraniczna”. W świetle obowiązującego prawa dewizowego każdy obywatel polski mający miejsce zamieszkania w kraju jest właśnie rezydentem. Jeśli jednak wykonuje działalność gospodarczą za granicą, to w zakresie czynności związanych z tą działalnością jest traktowany jak nierezydent. Warto też zaznaczyć, że określenie „waluty wymienialne” oznacza waluty obce państw spełniających wymagania statutu Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Wykaz takich walut ustala obecnie obwieszczenie Prezesa NBP w sprawie ogłoszenia wykazu walut wymienialnych z 2006 r. Wykaz ten opublikowany w Monitorze Polskim obejmuje 132 waluty wymienialne.

Dla turystyki przyjazdowej i wyjazdowej istotne znaczenie ma swoboda obrotu dewizowego z zagranicą zadeklarowana przez prawo dewizowe. Nowelizacja prawa dewizowego dokonana w 2007 r. poszerzyła zakres tej swobody. Dotychczasowe uprawnienia Ministra Finansów w zakresie udzielania ogólnych zezwoleń dewizowych w drodze rozporządzenia zostały obecnie przeniesione do omawianej ustawy. Spowodowało to uchylenie części ograniczeń w przepływie kapitału do i z krajów trzecich oraz zmniejszenie zakresu tych ograniczeń. Prawo dewizowe utrzymało udzielanie indywidualnych zezwoleń dewizowych przez Prezesa NBP, umożliwiających odstępowanie od ustawowych ograniczeń dewizowych oraz obowiązków w zakresie zgłaszania organom celnym lub Straży Granicznej przywozu lub wywozu krajowych lub zagranicznych środków' płatniczych, jeżeli ich wartość przekracza łącznie równowartość 10 tys. euro. Takie odstępstwo może też dotyczyć obowiązku dokonywania przekazów pieniężnych za granicę oraz rozliczeń w kraju związanych z obrotem dewizowym za pośrednictwem banków, jeżeli kwota przekazu lub rozliczenia przekracza równowartość 15 tys. euro.

Zasada swobodnego wywozu za granicę i przywozu do Polski wartości dewizowych oraz krajowych środków płatniczych przez rezydentów i nierezyden-tów przekraczających granicę państwa jest w prawie dewizowym z 2002 r. oga-niczona do kwoty o równowartości 10 tys. euro. W tych granicach nie ma obowiązku zgłoszenia w formie pisemnej - organom celnym lub organom Straży Granicznej wykonującym kontrolę celną - przywozu wartości dewizowych i krajowych środków płatniczych. Także wywóz wartości dewizowych i krajowych środków płatniczych, których równowartość nie przekracza wskazanej kwoty, nie wymaga okazania bez wezwania wskazanym organom dokumentów