jak również udoskonalenie prawnych warunków konkurowania przedsiębiorstw w Europie. W jej ramach jest udzielana pomoc małym i średnim przedsiębiorstwom, po-szerzany jest dostęp firm europejskich do rynku światowego. Poza tym polityka ochrony konkurencji na obszarze rynku wewnętrznego Unii Europejskiej obejmuje kontrolę procesów fuzji i przejęć przedsiębiorstw, kontrolę subwencji państwowych, zakazuje porozumień kartelowych oraz nudużywania pozycji dominującej na rynku.
Zasada swobodnego przepływu towarów odnosi się wyłącznie do produktów pochodzących z państw członkowskich oraz takich, które zostały w sposób legalny, czyli po dopełnieniu wszelkich formalności (np. celnych), sprowadzone na terytorium któregokolwiek państwa UE. Zgodnie z postanowieniami Wspólnotowego Kodeksu Celnego towar ma pochodzenie danego państwa, jeżeli jest w tym państwie całkowicie produkowany lub wydobywany. Tak więc towar wyprodukowany Wspólnocie odnosi się do produktu, który powstał w całości na terytorium jednego lub kilku państw członkowskich lub też został wytworzony nu terytorium UE. ale z użyciom składników importowanych, legalnie dopuszczonych do obrotu na rynku wewnętrznym. Towarem dopuszczonym do swobodnego obrotu jest produkt pochodzący | państwa trzeciego, który zostuł wprowadzony na terytorium jednego z państw członkowskich w sposób legalny, tj. po wypełnieniu wszelkich formalności.
Swobodny przepływ towarów oznacza, iż zniesiono wszelkie bariery celne między państwami Unii Europejskiej. Utworzono w ten sposób unię celną między państwami członkowskimi. Oznacza ona stosowanie wspólnej, jednolitej taryfy celnej w handlu z krajami spoza Wspólnoty. Poza nakazem znoszenia ceł. Unia wprowadziła również tzw. klauzulę standstill, która polega na zakazie wprowadzania nowych ograniczeń taryfowych już po utworzeniu unii celnej.
W ramach rynku wewnętrznego obowiązuje zakaz dyskryminacji podatkowej. Oznacza on. iż państwa członkowskie nie mogą nakładać na towary sprowadzane z innych krajów Unii wyższych podatków niż na towary krajowe. Ponadto zakazane jest nakładanie innych opłat, które w sposób pośredni miałyby chronić wyroby krajowe. Na wspólnym europejskim rynku nic można też ustanawiać ograniczeń ilościowych (kontyngentów) oraz jakościowych ograniczających swobodny przepływ towarów.
Stworzenie jednolitego rynku wewnętrznego w Unii Europejskiej znacznie ułatwia i ożywia przepływ towarów między poszczególnymi państwami członkowskimi. Przyczyniło się do tego zniesienie kontroli celnych na granicach, a także znaczne uproszczenie różnych kontroli jakościowych, m.in. sanitarnych czy technicznych.
Polityka konkurencji UE dąży do osiągnięcia nie tylko ogólnych celów ochrony koo-kaacncji. ale do stworzenia i utrzymania prawdziwego rynku jednolitego w ramach UE Stąd leż zakazane są niektóre działania przedatębionAw. które godzą w osiągnięcie
jednolitego rynku europejskiego. Art. 81. traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską stanowi, że niezgodne ze wspólnym rynkiem i zakazane są wszelkie porozumienia między przedsiębiorstwami, decyzje związków przedsiębiorstw i praktyki uzgodnione, mogące wpływać na handel między państwami członkowskimi, których celem lub skutkiem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz wspólnego rynku.
Są to działania polegające na:
• ustalaniu w sposób bezpośredni lub pośredni cen zakupu lub sprzedaży albo innych warunków transakcji;
• ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji, rynków, rozwoju technicznego lub inwestycji;
• podziale rynków lub źródeł zaopatrzenia;
• stosowaniu wobec partnerów handlowych nierównych warunków do świadczeń równoważnych i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunków konkurencji;
• uzależnianiu zawarcia kontraktów od przyjęcia przez partnerów zobowiązań dodatko-wych. które ze względu na swój charakter lub zwyczaje handlowe nie mają związku z przedmiotem tych kontraktów.
Pojęcie porozumienia jest pojęciem bardzo szerokim. Obejmuje ono porozumienia zawarte w jakiejkolwiek formie — ustnej lub pisemnej. Porozumienie nic musi mieć formy obowiązującej umowy (może być podpisane lub nic), może to być leż uzgodnienie między przedsiębiorcami dokonane ustnie podczas spotkania. Porozumienie takie nie musi być zawarte na terytorium UE. pod warunkiem, iż wpływa ono na handel między państwami członkowskimi i ma wystarczający związek między określoną działalnością a obszarem UE.
Do porozumień, które zawierają wyjątkowo rażące naruszenia zasad konkurencji, należą: • porozumienia zawierane między konkurentami (rzeczywistymi lub potencjalnymi>. których przedmiotem jest:
ustalanie cen sprzedaży produktów osobom trzecim; na przykład producenci umawiają się. iż nie będą sprzedawali swoich wyrobów po cenie niższej od określonego przez nich poziomu;
— ograniczenie produkcji lub sprzedaży; na przykład producenci umawiają się, iż żaden z nich nie wyprodukuje więcej niż określony poziom produkcji, by utrzymać wysokie ceny na rynku:
— podział rynków lub podział klientów: na przykład producent zakazuje dystrybutorowi sprzedaży produktów klientom z określonych województw Polski lub zakazuje sprzedaży produktów dużym farmom, bo chce prowadzić sprzedaż sam;
• porozumienia zawierane między niekonkurentarai (np. hurtownia-sklep detaliczny) dotyczące:
— ograniczenia prawa kupującego do swobodnego określenia ceny. po której będzie sprzedawał towar ostatecznym nabywcom, np. sytuacja, gdy producent zakazuje dystrybutorom sprzedaży swych produktów klientom detalicznym po cenach niższych od określonego przez niego poziomu:
— ograniczenia terytorium, na którym sprzcdąjący może sprzedawać towary objęte porozumieniem między dostawcą a sprzedąjącym (z wyjątkiem pewnych ograniczeń. które nie są zasadnicze I są dopuszczalne, takich jak ograniczenie przez dystrybutora sprzedaży aktywnej poza sseim terytorium sprzedaży);