PZP 1918 1994 s43

li tości państwa litewskiego, lecz w przyszłości będzie ono „państwowo zespolone z Polską”.

26 XII 1918 W Poznaniu wybuchło powstanie wielkopolskie skierowane przeciwko Niemcom; ogarnęło ziemie polskie zaboru pruskiego; walki formalnie trwały do podpisania w Tre wirze rozejrnu i wyznaczenia linii rozgraniczenia wojsk (16 II 1919 r.). Przyszłość tych ziem została rozstrzygnięta skutkiem decyzji podjętych na paryskiej konferencji pokojowej.

Grudzień 1918 W Wilnie odbyły się rozmowy polsko-litewskie poświęcone ułożeniu powojennych stosunków pomiędzy obydwoma państwami; żądanie uznania niepodległości Litwy 7 Wilnem jako jej stolicą nic zostało przyjęte przez stronę polską. Rokowania upadły, dając początek nowej fali wzajemnego konfliktu.

13 I 1919 Pod naciskiem francuskim oddziały polskie wycofały się ze Spiszu i Orawy zajętych przez Czechosłowację.

23 1 1919 Wojska czechosłowackie wyparły polskie oddziały z zachodniej części Śląska Cieszyńskiego. Rada Najwyższa Enlcnty, której przekazano sprawę, nakazała 3 II przywrócenie status quo antę.

29 I 1919 Podczas rozpoczętej 1S I w Paryżu konferencji pokojowej po raz pierwszy zabrał głos przedstawiciel Polski Roman Dmowski, przedstawiając polski punkt widzenia na kwestię przyszłych granic Rzeczypospolitej.

5II1919 Władze polskie podpisały z dowództwem wojsk niemieckich na Wschodzie umowę regulującą zasady ewakuacji oddziałów okupacyjnych z pominięciem centralnej Polski. Umożliwiło to ekspansję Polski na tereny opuszczone przez Niemców.

4 IV 1919 W Paryżu Francja i Polska podpisały układ o powrocie do kraju armii polskiej dowodzonej przez generała Józefa Hallera. 19-21 IV 1919 Wojska polskie wyparły bolszewików z Wilna; w wyzwolonym mieście J. Piłsudski zapowiedział określenie jego przyszłości poprzez suwerenną decyzję mieszkańców wyrażoną w wolnych wyborach.

25 V 1919 Polska zaproponowała Czechosłowacji rokowania w sprawie sporów terytorialnych; rozmowy odbyły się w Krakowie w dniach 21-29 VII; odrzucono propozycję rozpisania plebiscytu na spornych terenach.

6 VI1919 Arcybiskup Lepantn, Monsignorc Achillc Kani (późniejszy papież Pius XI) zasiał mianowany nuncjuszem apostolskim przy rządzie polskim. Listy uwierzytelniające (19 VII 1919 r.) /łożył jako trzeci dyplomata akredytowany pr/y rządzie w Warszawie (po posłach Francji i USA). Przebywał w Polsce od maja 1918 r.; jego misja trwała do czerwca 1921 r.

28 VI 1919 W Wersalu podpisano traktat pokojowy z Niemcami. W imieniu Polski podpisy złożyli Ignacy Paderewski i Roman Dmowski. W części dotyczącej Rzeczypospolitej sankcjonował on granicę zachodnią i północną, przyznając Polsce znaczną część Wielkopolski i Pomorza Gdańskiego; Gdańsk uczyniono Wolnym Miastem pod administracją Rzeczypospolitej, zaś przyszłość Górnego Śląska, Warmii, Mazur i Powiśla miały rozstrzygnąć lokalne plebiscyty.

22/23 VIII1919 W Sejnach wybuchło powstanie antylitcwskic, które doprowadziło do zajęcia przez Polskę znacznej części Suwalszczyzny; walki toczyły się do 9 września.

6    X 1919 Polska uznała de facto Estonię; datę 31 XII 1920 r. nosi dokument o uzananiu tego państwa de iure.

22 X 1919 Polska uznała de facto Łotwę.

30 XII1919 Polska i ŁxHwa podpisały umowę wojskową o wspólnych operacjach przeciwko bolszewikom i Litwinom. Doprowadziła ona m.in. do zajęcia Dyneburga (styczeń 1920).

Rok 1919 Walki wojsk polskich z Armią Czerwoną na całej długości frontów białoruskiego i ukraińskiego.

Rok 1919 W Paryżu odbyły się pierwsze sondażowe rozmowy polsko-łotewskie w sprawie wzajemnego uznania; podobny charakter miała odbyta w tym czasie misja Władysława Soi tana na Łotwę; misję tę oraz rozmowy z rządem Karlisa lilmanisa kontynuował Aleksander Lulzc-Birk i następnie pierwszy oficjalny wysłannik rządu RP na Łotwę, Bronisław Boufałł (październik 1919).

21 IV 1920 Polska podpisała układ polityczny z. rządem Ukraińskiej Republiki Ludowej Semena Pcilury. Jego treścią było współdziałanie przeciwko Rosji; 24 IV dołączono do niej konwencję wojskową.

25 IV 1920 Początek ofensywy polskiej na froncie ukraińskim;

7    V zdobyto Kijów.