S5000243

kwalifikacyjnych, np. z długoletnią praktyką zawodową, ale bez dokumentów świadczących o kwalifikacjach, bądź posiadacze świadectw, ale nie mogący przedstawić dowodów odbycia wymaganej praktyki zawodowej. Osoby nie spełniające wszystkich wymagań mogą przystąpić do egzaminu kwalifikacyjnego. Niezbędnym warunkiem przystąpienia do egzaminu kwalifikacyjnego jest ukończenie szkoły podstawowej. Wielu kandydatów ubiega się o uprawnienia do wykonywania rzemiosła w bardzo wąskim jego zakresie, co uniemożliwia poddanie ich egzaminowi czeladniczemu czy mistrzowskiemu. Istnieje możliwość zwolnienia takich osób (czyli udzielenia im tzw. dyspensy) od obowiązku przedstawienia dokumentów kwalifikacji zawodowych lub uznania za dostateczną praktyki krótszej niż wymagana. Kompetencje takie ma organ administracji wydający uprawnienia do wykonywania rzemiosła, a decyzję podejmuje po zasięgnięciu opinii właściwej terenowo izby rzemieślniczej. Izba rzemieślnicza może wydać opinię wyłącznie na podstawie przedstawionych dokumentów, ale z reguły kieruje kandydata na egzamin sprawdzający.

Pozytywnej opinii wydanej kandydatowi, który nie ma dowodów kwalifikacyjnych, może towarzyszyć warunek złożenia w ustalonym okresie egzaminu czeladniczego. Najczęściej ustalany jest termin roczny, a organ administracji, wydając uprawnienie, zamieszcza w nim zastrzeżenie, że dalsze wykonywanie rzemiosła zależeć' będzie od przedstawienia w ustalonym czasie wymaganego świadectwa.

Opinię o zgodności kwalifikacji określonych w świadectwie szkolnym z planowaną działalnością rzemieślniczą wydają kuratoria oświaty i wychowania na wniosek organu administracji ds. handlu i usług. Lista rzemiosł na ogół nie pokrywa się z listą zawodów i specjalności występujących w szkolnictwie zawodowym, dlatego konieczne są porównywania zakresów programowych.

Izby rzemieślnicze nie wydają pozytywnych opinii o kwalifikacjach kandydatom, którzy nie mają wymaganych dokumentów, ale zamierzają wykonywać rzemiosła o skomplikowanej technologii bądź takie, gdzie posiadanie kwalifikacji zawodowych daje większą pewność, że nie nastąpi zagrożenie dla życia lub zdrowia albo istotnych interesów osób korzystających ze świadczeń lub pracowników zatrudnionych przez rzemieślnika.

Niezależnie od przedstawionych wyżej ogólnych wymagań kwalifikacyjnych stawianych przed kandydatami na rzemieślników, osoby wykonujące niektóre rzemiosła powinny przedstawić dokumenty potwierdzające posiadanie dodatkowych kwalifikacji.

Rzemieślnicy wykonujący rzemiosła związane z eksploatacją urządzeń energetycznych (np. instalatorstwo elektryczne, elektromechanika, elektromechanika dźwigowa, instalatorstwo gazowe, kotlarstwo, instalatorstwo sanitarne i ogrzewania, zduństwo) są zobowiązani do złożenia egzaminu z przepisów regulujących te zagadnienia i zasad bhp. Egzaminy takie przeprowadzają między innymi komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych. Dokument uzyskany w rezultacie pozytywnego egzaminu powinien być przedstawiony — oprócz dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji zawodowych — podczas ubiegania się o uprawnienie do wykonywania rzemiosła.

Rzemieślnicy grupy budowlanej zgodnie z przepisami prawa budowlanego w celu wykonywania prac konstrukcyjno-budowlanych lub konstrukcyjno-inży-nierskich w budownictwie gospodarki uspołecznionej muszą uzyskać tzw. uprawnienia budowlane. Jest to dokument wydany przez administrację państwową, stwierdzający przygotowanie zawodowe do wykonywa-

15