S5000242

3. Kwalifikacje zawodowe

■ Ą

Samodzielna działalność usługowa i wytwórcza wiąże się z pojęciem umiejętności wykonywania rzemiosła. Wiedza zawodowa i związane z nią umiejętności manualne rzemieślnika decydują o jakości usług i produktów, mają wpływ na racjonalne zużycie surowców, ekonomiczne wykorzystanie maszyn i urządzeń, użycie właściwych narzędzi, pełne zastosowanie użytkowej energii i nietrwonienie jej na „jałowy bieg” maszyn, reagowanie na zmiany w technologii i modzie, na pracę bez wypadków, są zatem one niezbędne w wykonywaniu rzemiosła.

Umiejętności wykonywania zawodu, a taką powinien mieć każdy rzemieślnik, od którego przecież wymaga się osobistego świadczenia usług czy wykonywania produktu, nie należy utożsamiać z pojęciem kwalifikacji zawodowych. Kwalifikacje zawodowe są formalnym potwierdzeniem umiejętności wykonywania pracy w określonym zawodzie czy specjalności. Jako regułę więc należy uznać, że każdy rzemieślnik musi mieć umiejętność wykonywania wybranego przez siebie zawodu, ale nie każdy musi okazać owe formalne potwierdzenie kwalifikacji zawodowych, gdyż są rodzaje rzemiosł, których wykonywanie tego nie wymaga (patrz wykaz rzemiosł, s. 41).

Przepisy regulujące wykonywanie rzemiosła określają, w jakich zawodach przedstawienie dokumentów stwierdzających posiadanie kwalifikacji jest warunkiem niezbędnym do uzyskania uprawnień. Zasada ta dotyczy rzemiosł o skomplikowanej technologii, rzemiosł, w których obrabia się drogie lub rzadko występujące surowce bądź przy których wykonywaniu może powstać zagrożenie zdrowia lub życia albo istotnych interesów wykonawcy lub korzystającego ze świadczeń.

Kandydat na rzemieślnika, od którego według obowiązujących przepisów organ administracji państwowej wydający uprawnienia zażąda dowodu kwalifikacji zawodowych, powinien przedstawić dokument stwierdzający przygotowanie zawodowe w określonym rzemiośle. Dowodami posiadania kwalifikacji zawodowych są dokumenty uzyskane w drodze odbywania nauki w szkołach kształcących w zawodzie, a także dokumenty zdobyte w formach pozaszkolnych.

Dowodem posiadania wymaganych kwalifikacji zawodowych jest:

—    dyplom mistrza w rzemiośle, uzyskany w wyniku złożenia egzaminu przed komisją egzaminacyjną izby rzemieślniczej lub inną komisją,

—    świadectwo czeladnicze w rzemiośle uzyskane w wyniku złożenia egzaminu przed komisją egzaminacyjną izby rzemieślniczej w połączeniu z dowodami dwuletniej pracy po egzaminie czeladniczym lub pięcioletniej przed przystąpieniem do egzaminu,

—    świadectwo robotnika wykwalifikowanego, w połączeniu z dowodami dwuletniej pracy po uzyskaniu tytułu kwalifikacyjnego, ,

—    dokument ukończenia wyższej lub średniej szkoły technicznej lub artystycznej o programie obejmującym wiadomości niezbędne do wykonywania rzemiosła w połączeniu z dowodami pracy w danym zawodzie przez okres dwóch lat. Przez pojęcie „praca w zawodzie” należy rozumieć wykonywanie czynności odpowiadających swym zakresem określonemu rzemiosłu. Pojęcie „szkoła średnia” oznacza technikum zawodowe dla absolwentów szkół podstawowych, technikum zawodowe dla absolwentów szkół zasadniczych zawodowych, inną średnią szkołę zawodową dającą równorzędne wykształcenie. Wśród kandydatów na rzemieślników znajdują się

często osoby, które nie spełniają wszystkich wymagań

13