172 Rozdział VII. Samorząd terytorialny
inaczej. Organizację i zasady funkcjonowania jednostek organizacyjnych powiatu określają regulaminy organizacyjne uchwalone przez zarząd powiatu, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
W ramach struktury organizacyjnej powiatowej administracji zespolonej, w celu realizacji zadań starosty w zakresie zwierzchnictwa nad powiatowymi służbami, inspekcjami i strażami oraz zadań określonych w ustawach w zakresie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, ustawa wprowadza obowiązek powoływania komisji bezpieczeństwa i porządku. Do zadań komisji należy w szczególności:
1) ocena zagrożeń porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli na terenie powiatu,
2) opiniowanie pracy policji i innych powiatowych służb, inspekcji i straży, a także jednostek organizacyjnych wykonujących na terenie powiatu zadania z zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
3) przygotowywanie projektu powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
4) opiniowanie projektów innych programów współdziałania policji i innych powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych wykonujących na terenie powiatu zadania z zakresu porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
. * V*-*- ~ri~ji ^^traiT:; rir‘if
5) opiniowanie projektów aktów prawa miejscowego i innych dokumentów w sprawach związanych z porządkiem publicznym i bezpieczeństwem obywateli.
W skład komisji wchodzi: starosta jako przewodniczący komisji, dwóch radnych
delegowanych przez radę powiatu, trzy osoby powołane przez starostę spośród osób wyróżniających się wiedzą o problemach będących przedmiotem prac komisji oraz cieszących się wśród miejscowej społeczności osobistym autorytetem i zaufaniem publicznym oraz dwóch przedstawicieli delegowanych przez komendanta powiatowego Policji, a w przypadku m.st. Warszawy delegowanych przez Komendanta Stołecznego Policji. W pracach komisji uczestniczy także prokurator wskazany przez właściwego prokuratora okręgowego. Kadencja komisji trwa 3 lata.
W przypadku miasta na prawach powiatu prezydent takiego miasta i starosta powiatu graniczącego z takim miastem mogą utworzyć, w drodze porozumienia, wspólną komisję dla miasta na prawach powiatu oraz powiatu graniczącego z takim miastem. W razie powołania takiej komisji jej pracami kierują wspólnie prezydent miasta i starosta powiatu ziemskiego.
W myśl postanowień ustawy o samorządzie powiatowym miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą równocześnie zadania powiatu. Miasto na prawach powiatu, określane w praktyce mianem powiatu grodzkiego, posiada tym samym status szczególny, gdyż będąc podstawową jednostką samorządu terytorialnego, oprócz
>/oich ustawowo przyznanych zadań i kompetencji, wykonuje równolegle zadania 4j kompetencje właściwe powiatom. Status miasta na prawach powiatu przysługuje miastom, które w dniu 31.12.1998 r. liczyły więcej niż 100 tys! mieszkańców, a także hastom, które z tym dniem przestały być siedzibami wojewodów, chyba że na wniosek właściwej rady miejskiej odstąpionood nadania miastu praw powiatu, oraz tym, . którym nadano status miasta na prawach powiatu, przy dokonywaniu pierwszego podziału administracyjnego kraju na powiaty.
Funkcje organów powiatu w miastach na prawach powiatu sprawuje rada miasta oraz prezydent miasta. Miasta na prawach powiatu nie można w żaden sposób w pełni utożsamiać z powiatem, gdyż takie zagadnienia jak ustrój tego miasta i zasady działania jego organów, w tym nazwę, skład, liczebność oraz tryb ich powoływania i odwoływania, a także zasady sprawowania nadzoru określają przepisy ustawy o samorządzie gminnym.
Struktura organizacyjna miasta na prawach powiatu jest właściwa każdemu innemu miastu z uwzględnieniem różnic wynikających z ustawy o samorządzie powiatowym oraz przepisów prawa materialnego. Aparatem pomocniczym prezydenta miasta na prawach powiatu jest urząd miejski. W celu wykonywania powierzonych zadań miasta na prawach powiatu, podobnie jak gminy i powiaty, mogą tworzyć jednostki organizacyjne.
Pozycja ustrojowa prezydenta miasta na prawach powiatu zbliżona jest do pozycji jaką zajmują inni wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast. Prezydent miasta na prawach powiatu nie jest bowiem starostą, a jedynie pełni jego funkcje. Różni się od wójtów, burmistrzów i prezydentów innych miast jedynie zakresem właściwości rzeczowej, a więc zakresem wykonywanych zadań i kompetencji, wynikających z ustaw szczególnych. i
W świetle przyjętej koncepcji struktury samorządu terytorialnego w Polsce województwo stanowi największąjednostkę zasadniczego podziału terytorialnego kraju, tj. regionalną wspólnotę samorządową, jak również największąjednostkę zasadniczego podziału terytorialnego w celu wykonywania administracji publicznej (Z. Leoń-ski, Zarys..., op. cit., s. 105). Województwo jest tym samym nie tylko najwyższą jednostką zasadniczego podziału terytorialnego państwa na potrzeby samorządu terytorialnego, ale również jednostką administracji rządowej terenowej. Samo utworzenie województw oraz ustalenie ich stolic i nazw nastąpiło w drodze ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa. Z 1.1.1999 r. utworzono następujące województwa: dolnośląskie, kujawsko-pomorskie, lubelskie, lubuskie, łódzkie, małopolskie, mazowieckie, opolskie, podkarpackie, podlaskie, po-