Scan 140410 0025

Tylko w czasie tych 10 minut możemy iść do toalety. Po upływie 10 minut rozlega się pierwszy sygnał dźwiękowy. Wtedy musimy uporządkować odzież roboczą, przygotować narzędzia pracy i stanąć na swoich miejscach. Odtąd nie wolno nam rozmawiać. Po drugim sygnale dźwiękowym oficjalnie rozpoczyna się praca”. W zakładzie SMT w Langfang pracownicy mieli obowiązek uzyskać od szefowej linii lub operatora zezwolenie na opuszczenie stanowiska pracy, bez którego nie wolno było wychodzić. Na jednej linii produkcyjnej zwykle tylko jedna osoba otrzymywała takie zezwolenie, ponieważ tylko jedno stanowisko pracy mogło być nieobsadzone.

W ramach tego surowego regulaminu wszelkie zachowania naruszające dyscyplinę fabryczną są surowo karane. „Podręcznik dla pracowników Foxconn Technology Group” zawiera 127 postanowień regulujących wyłącznie różne metody wymierzania kar. Należą do nich nagana, upomnienie, wykluczenie z działu. Pracownicy doświadczali następujących kar: „Jeśli jesteś w toalecie dłużej niż 10 minut, dostajesz upomnienie ustne; jeżeli rozmawiasz w czasie pracy, możesz dostać upomnienie pisemne; powolna praca i strajk karane są wypowiedzeniem”. Oprócz kar przewidzianych w podręczniku dla pracowników istnieją ich inne formy: zwymyślanie, stanie na baczność, recytowanie cytatów z Terry’ego Gou, składanie publicznej samokrytyki. Uczennica pracująca w Foxconnie w Hangzhou opowiadała, jak ukarano jej koleżankę: „Skręcała komórki. Kiedyś zabrakło śrubki i ujawniła to kontrola jakości. Na wieść o tym przybiegła szefowa linii. Koleżanka musiała za karę powtórzyć 300 razy słowa dyrektora generalnego”.

38,1 proc. badanych stwierdziło, że przełożony lub przedstawiciel straży fabrycznej przynajmniej raz ograniczyli ich wolność; 56,6 proc. pracowników odczuwało różne przejawy wściekłości na system fabryczny i osoby zarządzające; 16,4 proc. pracowników podawało, że przynajmniej raz doświadczyli kary cielesnej ze strony przełożonych lub ochrony fabrycznej. Ludzie dzielący się wrażeniami z pracy używali najczęściej określeń „bardzo surowy reżim”, „nieludzki system”.

Oprócz militarnego drylu służącego utrzymaniu pracowników w ryzach dyscypliny Foxconn stosuje również różne formy „kształcenia ideologicznego”, które mają na celu podtrzymywanie morale i ducha przedsiębiorczości jak również uświadamianie pracownikom, że sprawy firmy są najwyższym priorytetem. Oznaki wychowania ideologicznego widać na każdym kroku: zarówno na terenie zakładu, jak i na zewnątrz rozwieszone są hasła: „Trud jest podstawą bogactwa, praktyka drogą do sukcesu”; „Praca, praca i jeszcze raz praca”, „Diabeł tkwi w szczegółach”. Na klatce schodowej prowadzącej do hal produkcyjnych na każdym poziomie przyklejony był cytat wypowiedzi dyrektora generalnego Terry’ego Gou, a jednym z zadań na egzaminie kwalifikującym do awansu było nauczenie się na pamięć i wyrecytowanie słów dyrektora. Podczas szkolenia nowo zatrudnionych historie sukcesów osiąganych przez takie osoby jak Terry Gou (Foxconn), Bill Gates (Microsoft), Andrew Grove (Intel) czy Robert Tsao (UMC) służyły za środki motywujące do pracy. Foxconn promuje „pracę jako drogę do bogactwa”, a zatrudnionym usiłuje wmówić, że sukces można odnieść wyłącznie ciężką pracą, sumiennością i poświęceniem.

Rzeczywistość jest jednak inna. Mimo że większość pracowników ciężko pracuje, to nie spełnia się ich marzenie o wspaniałej przyszłości. Wywody ideologiczne serwowane przez Foxconn służą przede wszystkim produkcji. Pracownicy mają się podporządkować systemowi zarządzania oraz całkowicie i dobrowolnie poświęcić pracy. Kultura posłuszeństwa ma dla firmy ogromne znaczenie. Pierwsza część podręcznika dla pracowników omawia takie zagadnienia jak „Kontrola własnego zachowania”, „Najważniejsza reguła dotycząca zachowania - dyscyplina”. Wiele osób mówiło w wywiadach, że wszyscy kandydaci starający się o przyjęcie do pracy musieli zapamiętać najważniejszą obowiązującą zasadę, która brzmi: „Podwładni winni są przełożonym bezwzględne posłuszeństwo”. Klasyczne cytaty z Terry’ego Gou jedna z kobiet pracujących w Kunshan skomentowała następująco: „Było tam takie zdanie o posłuszeństwie. Brzmiało ono tak: ‘Poza laboratorium nie ma hi-tech, lecz wyłącznie dyscyplina i posłuszeństwo’. Co ma znaczyć, że nowoczesne technologie powstają tylko w laboratorium, ty nie pracujesz w laboratorium, jesteś na garnuszku innych i masz słuchać. Kiedy dostajesz polecenie, masz wykonać! Do laboratorium nie masz wstępu, zostajesz na zewnątrz. Słuchasz każdego, kto jest wyżej!”.

Surowy reżim fabryczny

Rygor panujący w Foxconnie dotyczy każdego stanowiska pracy i sięga najciemniejszych zakamarków fabryki. Poniżej opiszemy system kontroli dostępu, reżim produkcyjny w miejscu pracy, procedurę awansowania pracowników, metody składania reklamacji i skarg, system bezpieczeństwa jak również sposoby rekrutacji i wypowiadania umów z pracownikami.

System kontroli dostępu

Wszystkie zespoły fabryczne Foxconna są całkowicie zamknięte i pilnie strzeżone: teren fabryki otacza mur ochronny, który jest częściowo ogrodzony drucianą kratą; ochrona strzeże wszystkich bram fabrycznych; pracownikom wolno wchodzić na teren fabryki wyłącznie ze specjalną