Scan 140410 0110

lenia na działalność w specjalnych strefach ekonomicznych. Zażądali oni interwencji agencji wobec nielegalnego lokautu w Chong Hong. Zgodnie z przewidywaniem agencja nie interweniowała, ale za to akcja przyciągnęła uwagę głównych mediów. Niektóre doniesienia skoncentrowały się na anarchistkach i ich „krecie” w Chung Hong (socjolożka), ale pewne z nich zajęły się na poważnie warunkami pracy w fabryce i w specjalnych strefach ekonomicznych. Kilku polityków opozycji szybko się podłączyło i publicznie zadeklarowało swoją solidarność z pracownikami. Pracownicy natomiast skwapliwie skorzystali z okazji, zwołując konferencję prasową w polskim parlamencie, która jednak w ich sytuacji niczego nie zmieniła¹⁴.

Tuż po zakończeniu strajku Chung Hong zarządził trzytygodniową wakacyjną przerwę w działalności. Po przerwie pracownicy donosili o występowaniu poważnych problemów w produkcji i utrzymaniu jakości. Zwolnieni należeli do najbardziej doświadczonych pracowników, a nowo zatrudnieni musieli dopiero przyuczać się do pracy. Co najmniej jedna zwolniona osoba otrzymała we wrześniu ofertę przywrócenia do pracy, którą po uzgodnieniu z innymi zwolnionymi przyjęła.

Podczas strajku zbierano wprawdzie pieniądze na fundusz strajkowy, jednak nie była to kwota umożliwiająca finansowe wsparcie dla 24 osób i ich rodzin na dłuższy okres. Ponieważ urząd pracy sprawia problemy osobom zwolnionym dyscyplinarnie, nie miały one innego wyjścia jak szybko znaleźć nową pracę. Niektórzy pracują obecnie dla innych fabryk w specjalnych strefach ekonomicznych, inni dojeżdżają do pracy za czeską granicę.

Bilans

Pracownicy i Inicjatywa Pracownicza porażkę tłumaczą niekorzystnym stosunkiem sił z jednej strony, a z drugiej błędami „taktycznymi” wynikającymi z braku doświadczenia działaczy związkowych w walkach pracowniczych. Nie tylko oni w swojej naiwności nie wiedzieli, że mają do czynienia z całkowitym brakiem skrupułów ze strony szefa. Nawet IP jako alternatywny bojowy związek czegoś takiego jeszcze nie doświadczyła, nie była więc przygotowana na aż tak trudny konflikt.

Prawdopodobnie rozsądniej by było po pierwszym zwolnieniu z pracy nie dać się sprowokować do nieprzemyślanych akcji, lecz odczekać dwa dni i po weekendzie zgodnie z planem rozpocząć legalny strajk. Z pewnością

¹⁴ Kampania, jak też oddźwięk, jaki znalazła w mediach, prawdopodobnie przyczyniły się do tego, że „umowy śmieciowe” stały się przedmiotem debaty publicznej i weszły do oficjalnego dyskursu. Nie występowały one jednak w Chung Hong, gdzie złe warunki pracy i płacy nie są wynikiem umów o dzieło, które są wyłączone z zakresu prawa pracy, lecz wynikają z normalnych umów o pracę.

odebrałoby to motywację do działania najbardziej aktywnym pracownikom i zostało uznane za milczącą zgodę na porażkę. Zarząd być może wyciągnął, by jeszcze kolejne asy z rękawa. Próba włączenia do akcji pracowników LG i poruszenia całego „kombinatu płaskich monitorów” w Specjalnej Strefie Ekonomicznej Wrocław-Kobierzyce odbyła się zbyt późno. Walka wymierzona w zerwanie współpracy produkcyjnej całego łańcucha firm potencjalnie mogłaby ujawnić jej charakter ukrywany poprzez podział łańcucha na małe firmy i miałaby wtedy większą siłę przebicia. Łańcuchy produkcyjne stają się jednak widoczne dopiero wówczas, kiedy lokalna walka sparaliżuje ich całość. W tym sensie włączenie do walki pracowników LG nie było warunkiem udanego strajku u dostawcy Chung Hong, mogłoby być raczej jego skutkiem, o ile rzeczywiście strajk miałby negatywny wpływ na produkcję w LG.

Te „taktyczne” zagadnienia w niczym nie zmieniają istoty głównego problemu, jakim była separacja działaczy podczas strajku. Obecnie nasuwa się pytanie, czy legalna droga związkowa okazała się dla grupy zakładowej funkcjonalna w sposób zgodny z jej wyobrażeniami. Przed utworzeniem związku zawodowego działacze byli przekonani, że ich koledzy i koleżanki pozostawali przedtem bierni, obawiając się represji i zwolnień. Tym samym myśleli, że trzeba stworzyć pewne ramy - związek zawodowy - który ich przed nimi uchroni. IP umocniła w nich to przekonanie.

Najwyraźniej tak wyglądała sytuacja, ponieważ większość personelu wstąpiła do związku zawodowego, a w referendum strajkowym głosowała za organizacją strajku. Podczas strajku działacze pozostali jednak sami i przystąpili do niego niemal wyłącznie ludzie młodzi z długim stażem pracy, zatrudnieni na czas nieokreślony, a nie osoby z umowami na czas określony ani ludzie starsi. Wydaje się, że decydującym czynnikiem był nie tyle podział na pracowników z umowami na czas nieokreślony i określony czy pracowników agencyjnych, lecz raczej fakt, że grupie przyjaciół i znajomych z Nowej Rudy nie udało się rozszerzyć komunikacji poza własną grupą. Większość pracowników ograniczyła się do biernej zgody na związek zawodowy i akcję strajkową, ponieważ wspólna dyskusja była niemal niemożliwa ze względu na fabryczny reżim, podział na podstawie miejsca zamieszkania, rozkład jazdy autobusów i wreszcie brak pieniędzy.

Zamiast koncentrować się na „pracy związkowej” i legalizowaniu działań, ta mała, ale zdecydowana grupa mogła sama spróbować akcji wykraczających poza legalne ramy związkowe takich jak powodowanie „wad jakościowych” czy strajk pasywny, które wywierałyby presję na zarząd, a równocześnie w dużej mierze umożliwiłyby pracownikom zachowanie anonimowości. Można było przy tym włączyć do akcji pracowników zatrudnionych na czas określony.