scan0001

Tabela 8-1

Gęstość (g/cm³) roztworów wodnych i odpowiadające im stężenia cukru sacharozy (g/100 cm³) wg Plato-Grossfelda

Gęstość 4°				Trzeci znak dziesiętny gęstości
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
0,99										0,2(1
1,00	0,46	0,71	0,97	1,23	1,49	1,75	2,01	2,27	2,53	2,79
1,01	3,05	3,31	3,57	3,83	4,09	4,35	4,61	4,87	5,13	5,59
1,02	5,65	5,91	6,17	6,43	6,69	6,95	7,21	7,48	7,74	8,00
1,03	8,26	8,52	8,78	9,04	9,30	9,56	9,82	10,08	10,34	10,6(1
1,04	10,87	11,13	11,39	11,65	11,92	12,18	12,44	12,70	12,96	1349
1,05	13,48	13,75	14,01	14,27	14,53	14,80	15,06	15,32	15,58	15,84
1,06	16,11	16,37	16,63	16,90	17,16	17,42	17,68	17,95	18,21	18,74
1,07	18,75	19,00	19,26	19,53	19,79	20,05	20,31	20,58	20,84	21,11
1,08	21,37	21,63	21,89	22,16	22,42	22,69	22,95	23,21	23,48	23,74
1,09	24,00	24,27	24,53	24,80	25,06	25,33	25,59	25,85	26,12	26,38
	Poprawka na czwarty znak				dziesiętny (poprawkę dodawać)
	0,00	0,03	0,05	0,08	0,10	0,13	0,16	0,18	0.21	0,231

8.2.1.2. Metody refraktometryczne

Metody refraktometryczne opierają się na zjawisku załamania światła] które jest właściwością wszystkich substancji zarówno ciekłych, jaki i stałych oraz gazowych.

Promień świetlny, przechodząc z ośrodka optycznie rzadszego (A) dd ośrodka optycznie gęstszego (B), ulega pewnemu załamaniu, co wynika ze zmiany prędkości przechodzenia światła przez te ośrodki (rys. 8-2)1

i

Rys. 8-2. Załamanie promienia świetlnego ną granicy dwóch ośrodków [9] a — kąt padania, /} — kąt załamania, A - środowisko optycznie rzadsze, B — środowisko optycznie gęstszej

Stosunek: sinusa kąta padania (a) do sinusa kąta załamania (/?) nosi nazwę współczynnika załamania lub refrakcji (n), a jego Wartość zależy od rodzaju padającego światła (długość fali) oraz rodzaju substancji i jej stężenia w badanym środowisku. Najczęściej WNpółczynnik refrakcji odnosi się do temperatury 20°C oraz jednobarwnego światła żółtego, odpowiadającego linii D widma Nodowego, o długości fali 589,3 nm.

W^v praktyce analitycznej częściej dokonuje się pomiarów stężeń foztwdrów cukru, aniżeli bezpośrednich wartości współczynników l*c frakcji. Wykorzystuje się tu fakt, że z wartościami współczynników refrakcji są skorelowane stężenia roztworów cukru, przy czym wartość Współczynnika refrakcji dla wody wynosi n£ = 1,333, podczas gdy dla kryształu cukru sacharozy 4 ⁼ 1,57. Tak więc, różnym stężeniom roztworów wodnych cukru sacharozy odpowiadają wartości liczbowe Współczynników refrakcji mieszczące się w zakresie l,333-*-l,57.

Należy pamiętać, że roztwór wodny cukru mie wykazuje wartości współczynnika refrakcji, która byłaby sumą wartości współczynników refrakcji obydwu składników, tj. wody i cukru, lecz jest ich wypadkową, & zatem współczynnik refrakcji nie ma cech addytywnośbk Cechę tę ma tzw. refrakcja właściwa (r), której wartość można obliczyć na podstawie^ wypadkowego współczynnika refrakcji roztworu oraz jego gęstości, że wzoru Lorenza-Lorentza:

4-ii

^rLL ~ 3j , ry ' J .

n_D + Z U

gdzie: r_u — refrakcja właściwa^według wzoru Lorenza-Lorentza, n_D — współczynnik refrakcji roztworu, d gęstość.

Do pomiaru stężeń wodnych roztworów cukru oraz ich współczynników refrakcji najczęściej stosuje się refraktometry typu Abbego, których zasada działania opiera się na tzw. kącie granicznego załamania. Kąt granicznego załamania przy przechodzeniu światła z ośrodka optycznie rzadszego, o współczynniku załamania (n), do ośrodka optycznie gęstszego, o współczynniku załamania (N), jest to taki kąt

253