r5

r5



wa oraz w linii wzniesienia biegnącego na prawo od tej kępy do dalszych drzew można zaobserwować przechodzenie od takiego „szeregowego" łączenia krótkich kresek do łączenia „równoległego"; tam, gdzie kreski są dłuższe i gęstsze - na przykład u podnóża drzewa, nad kępą trawy oraz na prawo od niej, u dołu rysunku - to połączenie przeobraża się z linii w obszar. Poussin rysuje więc również tak, jak gdyby miał do dyspozycji tylko jeden rodzaj kreski. Toteż sylwetki źdźbeł trawy, fale wodne, linia brzegu i kontury pni drzew tworzą linie falujące w tym samym rytmie i zbliżonej skali; analogiczny jest rytm kresek tworzących obszary. Co więcej, kontur prostych skądinąd ścian, dachu czy okien budynku jest równie falisty jak nierówna z natury linia brzegu czy kontury drzew.

2. Oba rozpatrywane pejzaże rysowane są kreskami, które jako wytwory kreślenia mają określoną formę, tylko w ograniczonym stopniu naginaną do form przedstawianych. Ta niezmienność schematu sprawia, że kreska w różnych miejscach w różnej mierze przylega do linii, jej cechy własne zaś wnoszą różne znaczenia. Kreska Hubera na przykład dobrze nadaje się do przedstawiania kon-

11    turów korony drzewa, zarysów gałęzi z liśćmi albo zarośli - tak jak gdyby była ukształtowana specjalnie do wskazywania takich linii. W obrazach przedmiotów prostych natomiast - jak ściany budynku - czy choćby wydłużonych - jak gałęzie, pnie czy barierka - kontury bądź ulegają pewnej deformacji - jak sinusoidalny kontur ścian i dachu kościoła w głębi pejzażu - bądź wzbogacone zostają o przedstawienie faktury przedmiotu - jak pnie drzew. Innymi słowy, forma „naturalna" kreski niekiedy uzyskuje sens mimetyczny, niekiedy zaś - w innym kontekście - nie wnosi żadnego zna-

12    czenia. Podobnie falistość kreski Poussina ma znaczenie w konturze pnia: podkreśla jego nierówność i chropowatość kory, podczas gdy w konturze budynku jest tylko naturalną cechą elementu konstrukcyjnego, uniemożliwiającą idealne zarysowanie przedstawianego konturu.

Zauważmy jeszcze, że kształt kreski oddziałuje na formę i znaczenie linii zależnie od stosunku między wielkością - w szczególności długością - kreski a wielkością formy przedstawianej. Jeśli kreska ma długość tego samego rzędu co figura - to znaczy jeśli kontur figury lub jego poszczególne linie rysowane są jedną kreską - kształt i dynamika kreski determinuje w mniejszym lub większym stopniu kształt i dynamikę linii. Przykładem mogą być rysunki budynków w obu omawianych pejzażach albo sylwetki traw z rysunku Poussina. Jeśli natomiast kreski mają długość niższego rzędu niż rozmiary figury - jak to jest w przypadku konturów gór w pejzażu Poussina albo konturów pnia drzewa w pejzażu Hubera - forma kresek nie wpłynie wprost na ogólny kształt konturu. Jednak zarówno rozczłonkowanie rysunku linii na drobne cząstki, jak i kształt tych cząstek może wnosić pewien sens dodatkowy - na przykład pokazywać fakturę powierzchni przedstawianego przedmiotu.

13    3. Ilustracja Daniela Mroza do opowiadania Sławomira Mrożka oraz ilustracja Barbary Ziembic-

14    kiej do opowiadania Montague Rhodesa Jamesa nie wnoszą istotnie nowych problemów, związanych z rolą kreski w linii. Pozwalają natomiast lepiej niż poprzednie rysunki prześledzić funkcjonowanie kreski w konstrukcji obszaru.

W rysunku Mroza można odróżnić dwa funkcjonalne typy kresek. Kreski, którymi narysowane są włosy dziecka i włosy postaci widniejącej na sztandarze, a także kreski na drewnianej podstawie armaty mają pewien sens mimetyczny: nie tylko zapełniają dany obszar, lecz również charakteryzują go w pewien sposób. Forma kresek pozwala rozpoznać rodzaj powierzchni przedstawianej przez obszar: włosy albo słoje drewna. W pozostałych przypadkach kształt kresek jest niemimetycz-ny. Są to powolne, równe kreski, proste lub regularnie zaokrąglone przebiegające cały obszar za-kreskowany. Jeśli jednak porównamy obszar nieba z przedstawieniem nieba z pejzażu Wolfa Hu-

13.    daniel mróz Ilustracja do Kroniki oblężonego miasta Sławomira Mrożka

14.    Barbara ziembicka Ilustracja do Zagrody Martina Montague Rhodesa Jamesa


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
r5 wa oraz w linii wzniesienia biegnącego na prawo od tej kępy do dalszych drzew można zaobserwować
STYLE INFOGRAFIK STREFAINFOGRAFIKA Wznieś się na wyższy poziom infografiki i dołącz do
lo - odległość linii znaków zanurzenia na śródokręciu od owręża - dodatnia wartość, gdy linia znaków
IMG31 linii Cr,CK), na poziomie punktu topnienia metalu, do którego dodawane są odtleniacze. Bardzi
fotka118 Nakleić wszystkie części ciała na zewnętrzną kartkę. Wsunąć kartkę do środka drugiej. Możn
111 zębaty grzbiet Buczynowych Turni (2240) i na lewo od nich przełęcz Krzyżne (2110), a na pra
29- bliżej takiż grzbiet Koszystej (2193); na prawo od niej przełęcz Krzyżne (2110), po za którą
J- 145 ku płd. Świnica, ku płd.-wsch. Granaty, a na prawo od nich Kozi Wierch. Do Czarnego Stawu pod
na czele; bliżej na prawo Koszysta (2193], na tle jej dwie Kopy Królowe ((610) i Kopa Ma-góry (1704)
86 łęcz Tomanowska (1689). Wprost za nią, w głębi, a na prawo od Mięguszowieckiego — Koprowy (2
193 Opalonym Świstowy (2380), na prawo od niego po kolei: Mała Wysoka (2429) na tle Staro-leśnego (2
Jaworzyńska (2221). Na prawo od Pośredniego idą: Jaworowe Sady (2424) i Świstowy (2380), przed
Na prawo od Giewontu Zakopane (837) na tle Gubałówki (1123), a na tle Zakopanego Regle: Krokiew
197 Gubałówki (1123), a na tle Zakopanego Regle: Krokiew (1378), na prawo od niej Nosal (1215), 
2ÓI Wierchy: Ciemniak (2099), Krzesanicę (2128) i Małołączniak (2101). Na prawo od Świnicy, pon

więcej podobnych podstron