Scan0004 (36)

Dług może być zaciągnięty poprzez wykorzystanie różnych instrumentów, charakteryzujących się zróżnicowanymi właściwościami i terminami wymagalności, co może pogłębić konflikty interesów pomiędzy różnymi grupami wierzycieli (np. pożyczki podporządkowane)⁶⁴. Zadłużenie może być więc traktowane jako narzędzie redukcji kosztów agencji służące dotychczasowym właścicielom do zachowania kontroli nad firmą, z możliwością jednak ponoszenia kosztów transakcyjnych. Ryzyko kosztów „trudności finansowych” może zniechęcać do zaciągania długu; nadmierne zadłużenie może również ograniczyć zdolność firmy do wypłacania stabilnych dywidend. Znaczenie mają również korzyści podatkowe umożliwiające korzystanie z odsetkowej tarczy podatkowej, decydujące o szerszej możliwości partycypowania kapitałodawców w wygospodarowanej nadwyżce operacyjnej. Syntetyczne ujęcie cech tego modelu finansowania rozwoju prezentuje tab. 4.

Tabela 4

Model finansowania rozwoju z preferencją dla kapitału pożyczkowego

Cechy modelu	Warunki wykorzystania	Szanse	Zagrożenia	Etap cyklu rozwoju
1	2	3	4	5
— Angażowanie	— Akceptacja	— Maksymalne	— Pogorszenie	— Przedsiębiorst-
kapitału po	wysokiego po-	wykorzystanie	zdolności po-	wa dojrzale.
życzkowego	ziomu ryzyka	efektu dźwigni	życzkowej	znajdujące się
na granicy	finansowego	finansowej	przedsię-	w późniejszych
utraty płynności	przez inwes-	w danych wa-	biorstwa	etapach rozwoju
finansowej	torów	runkach ryn-	— Przyszlościo-
— Preferencje	— Wysoka zdol-	kowych	wy brak zobo-
dla agresyw-	ność krcdylo-	— Wykorzystanie	wiązań wobec
nych metod	wa przedsię-	efektu tarczy	wierzycieli
zarządzania	biorstwa	podatkowej	w przepływach
finansowego	— Niski poziom	— Ograniczenie	z działalności
— Bieżące sterowanie terminami wymagalności i okresami	ryzyka operacyjnego — Stabilne wpływy gotówkowe	kosztów agencji	operacyjnej — Duże ryzyko powstania kosztów trudności
angażowania	z działalności		finansowych
kapitału	operacyjnej — Bieżące oceny kierunku zmian stopy procentowej		— Ryzyko spadku wiarygodności przedsiębiorstwa na rynku

^M Często uwzględnia się politykę zadłużenia z uwzględnieniem takich aspektów, jak: poziom zadłużenia, różne tytuły długu zc zróżnicowanymi terminami, wykorzystanie szczególnych sposobów zadłużenia, np. leasing. Szerzej: G. Franke, I-I. Hax: Finanzwirtschaft des Unlcrnehmens mid Kapitalmarkt. Springer Ver-lag. Berlin-Londyn 1990, s. 454-468. Problem leasingu pominięto w pracy.

1	2	3	4	5
	—    Bieżące oceny kierunku zmian stopy procentowej —    Struktura aktywów z przewagą materialnych. łatwo zbywalnych składników majątkowych		—    Ryzyko spadku wiarygodności przedsiębiorstwa na rynku —    Duża ekspozycja na ryzyko rynku (zmiany stóp procentowych)

1.4.3. Model dywersyfikacji źródeł finansowania rozwoju przedsiębiorstwa

Podstawą modelu dywersyfikacji źródeł finansowania są: kojarzenie struktury kapitału ze strukturą majątku, ścisłe powiązanie źródeł pozyskiwania kapitału z kierunkami jego wykorzystania, optymalizacja poziomu zadłużenia poprzez wykorzystanie efektu dźwigni finansowej, ograniczenie ryzyka niewypłacalności. Wymaga to powiązania kierunku alokacji kapitału z okresem jego angażowania, dostosowania źródeł finansowania do stopnia ryzyka podejmowanych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz prowadzenia racjonalnej polityki dywidendy, z uwzględnieniem jej konsekwencji dla:

wiarygodności finansowej przedsiębiorstwa i ryzyka kapitałodawcy,

-    kosztu kapitału (tj. kosztu długu w relacji do kosztu zysku zatrzymanego),

-- wartości rynkowej przedsiębiorstwa i szans pozyskania kapitału,

-    możliwości samofinansowania i związanego z tym zakresu zewnętrznego zasilania pieniężnego,

-    płynności finansowej i ryzyka utraty wypłacalności.

Główne cechy tego modelu przedstawia tab. 5.

Tabela 5

Model dywersyfikacji źródeł finansowania rozwoju

Cechy modelu	Warunki wykorzystania	Szanse	Zagrożenia	Etap cyklu rozwoju
1	2	3	4	5
—    Ścisłe powiązania źródeł finansowania ze strukturą aktywów —    Optymalizacja	— Dostęp do informacji rynkowej, z akceptacją kosztu pozyskania informacji	—    Elastyczne wykorzystanie efektu dźwigni finansowej —    Ograniczenie ryzyka nie-	— Zmiana pozycji rynkowej przedsiębiorstwa ograniczająca możliwości do-	— Możliwość wykorzystania na różnych etapach rozwoju

57