s 128

128

Ćwiczenie 16.2. Kinetyka hydrolizy chlorku f—butylu

Hydroliza chlorku /-butylu w środowisku wodno-alkoholowym przebiega według równania:

C4H9CI + 2 H₂0-» C4H9OH + Cl'+ H₃0*

Produktami hydrolizy są alkohol /-butylowy i chlorowodór. Jak się przekonamy, jest to reakcja pseudo-pierwszego rzędu, a jej szybkość zależy od stężenia chlorku /-butylu. Bezpośredni pomiar zmian stężeń substratu jest trudny. Dlatego też podczas ćwiczenia o stężeniu reagentów w czasie reakcji wnioskować będziemy na podstawie pomiarów przewodnictwa roztworu (przewodzi jedynie zdysocjowany na jony chlorowodór, będący produktem

Wykonanie ćwiczenia

Do zlewki o pojemności 100 cm³ odmierzyć cylindrem 80 cm³ mieszaniny wo-da-etanol (3:2). Zlewkę postawić na płytce mieszadła magnetycznego i zanurzyć elektrody konduktometru w roztworze. Sposób obsługi konduktometru poda asystent prowadzący ćwiczenie. Włączyć mieszanie. Zmierzyć przewodnictwo roztworu X*. Za pomocą suchej pipety dodać 0,30 cm³ chlorku /-butylu i odczytać czas t₀. W odstępach dwuminutowych dokonać 10 odczytów przewodnictwa roztworu. Wyłączyć nieużywany konduktometr i ostatni odczyt przewodnictwa wykonać po upływie 60 minut.

Zadanie

•    uzupełnić tabelę pomiarów,

•    sporządzić wykres zależności ln(X_OT - X,) w funkcji czasu,

•    wyznaczyć stałą szybkości reakcji i obliczyć okres połowicznej przemiany.

t [min]		Vo~X|	ln(X.-Xi)
0	Xo
4
20

Ćwiczenie 16.3. Badanie kinetyki reakcji Landolta

ona zasadniczo \	v trzech etapach:
1.	HIO3 + 3 H2S03 = HI + 3 H2S04	wolno
II.	5 HI + HIO3 = 3 I2 + 3 H20	szybko
III.	3 I2 + 3 H2S03 + 3 H20 = 3 H2S04 + 6 HI	szybko

Reakcja Landolta polega na redukcji kwasu jodowego(V) kwasem siarkawym [kwasem siarkowym(IV)]. Z uwagi na nietrwałość H2SO3, substratami są sole sodowe obu kwasów, a reakcję prowadzi się w środowisku kwaśnym. Mechanizm reakcji jest złożony. Przebiega

Jod zaczyna się wydzielać dopiero po całkowitym zużyciu siarczynu. Jod jako produkt końcowy wykrywany jest w roztworze przez pojawienie się granatowego zabarwienia kompleksu jodu ze skrobią.