■zasadniczy wpływ na kształtowanie świadomości politycznej i .społecznej studentów oraz służą bezpośrednio rozwijaniu ideowo zaangażowanych postaw .studiującej młodzieży. W (kształtowaniu naukowo uzasadnionych przekonań studentów, ich ideowo-moralnych postaw oraiz uczuć patriotycznych i interna cjonalistycznych wielką rolę spełniają takie dziedziny wiedzy, jak: filozofia marksistowska, ekonomia (polityczna, nauka
0 polityce, socjologia ogólna, jak również etyka, kultura, historia polityczna Polski, problemy międzynarodowe oraz zagadnienia społeczno-gospodarcze. Spośród nich na szczególną uwagę zasługuje filozofia marksistowska. Materializm dialektyczny i historyczny stanowi bowiem pcidstawę światopoglądową, teoretyczną
1 metodologiczną nie tylko nauk społeczno-politycznych, lecz także wszystkich pozostałych 'przedmiotów wykładanych w poszczególnych szkołach wyższych. Skutecznie zatem realizowany proces nauczania filozofii marksistowskiej przyczynia się do kształcenia ścisłego i krytycznego myślenia studentów, rozwijania ich aktywności, inicjatywy i samodzielności w myśleniu i działaniu, wyrabiania pożądanych postaw intelektualnych. emocjonalnych i wolicjonalnych.
Za najbardziej przydatne do usamodzielniania słuchaczy w procesie nauczania — uczenia się filozoficznych treści kształcenia należy uznać grupowe formy pracy dydaktycznej oraz metody problemowe. Nauczanie grupowe, które zakłada wspólne rozwiązywanie przez małe (3 - 5-osobowe) zespoły studenckie określonych zagadnień z filozofii marksistowskiej, stwarza dla każdego studenta dogodne okoliczności do przejawiania własnej inicjatywy i aktywnej postawy w opanowywaniu wiedzy z zakresu materializmu dialektycznego i historycznego. Natomiast nauczanie problemowe wywiera istotny wpływ na kształtowanie samodzielności studentów w nauczaniu — uczeniu się odpowiednich treści filozoficznych. \
W toku realizacji programu filozofii marksistowskiej w kilku oibjętych badaniami uczelniach (występowało zazwyczaj łączenie grupowych form pracy dydaktycznej z metodami problemowymi, czyli stosowanie najczęściej tzw. nauczania problemowc-grupowego. W celu ukazania metodyki pracy nauczyciela akademickiego i studentów w procesie grupowego rozwiązywania problemów dydaktycznych z materializmu dialektycznego i historycznego przedstawiamy ogólny schemat przebiegu tego rodzaju zajęć.
Schemat zająć problemów o-grup otoych z filozofii marksistowskiej
Nauczyciel akademicki po rozpoczęciu zajęć seminaryjnych przystępuje' do stworzenia konkretnej sytuacji problemowej. W tym celu za pomocą instruktażu, krótkiego wykładu lub innej metody dydaktycznej stawia grupom studenckim problemy z filozofii marksistowskiej. Odpowiednio sformułowane problemy dydaktyczne można przekazać grupom studenckim w formie ustnych wskazówek, za pomocą przezroczy (monitorów), w postaci pisemnej na tablicy, a także na oddzielnych kartkach dla każdego zespołu. Ważną rzeczą jest również określenie odpowiedniego czasu przeznaczonego na rozwiązywanie problemów dydaktycznych.
W procesie rozwiązywania problemów biorą udział wszyscy członkowie grupy studenckiej pod kierownictwem swojego przewodniczącego. Wykonują oni wspólnie określone czynności, a mianowicie: naradzają się nad wyjaśnieniem problemu, przeprowadzają analizę danej sytuacji dydaktycznej, podejmują zbiorowe decyzje dotyczące wyboru właściwych sposobów rozwiązania, krytykują błędne i uzasadniają słuszne stanowiska oraz posługując się odpowiednimi operacjami myślowymi rozwiązują problem i przeprowadzają kontrolę prawidłowości jego rozwiązania. Prowadzący zajęcia nie stoi na uboczu, lecz obserwuje tok pracy zarówno grup studenckich, jak i poszcze-
139