Barbara Woynarowska, Maria Jodkowska‘
Nadciśnienie tętnicze występuje u dzieci i młodzieży znacznie rzadziej niż u ludzi dorosłych. Według różnych autorów stwierdza się je u 1-7% populacji w wieku rozwojowym (tak duże różnice w częstości występowania nadciśnienia są spowodowane m. in. różnymi kryteriami jego rozpoznawania). Mimo to, w ostatnich dekadach, zaleca się dokonywanie systematycznych pomiarów ciśnienia tętniczego od najmłodszych lat życia i śledzenia jego zmian w przebiegu rozwoju dziecka. Umożliwia to wykrycie:
• bezobjawowego wtórnego nadciśnienia tętniczego w przebiegu rożnych chorób, w tym zwłaszcza chorób miąższu nerek lub zwężenia tętnicy nerkowej;
• nadciśnienia pierwotnego; wyniki wielu badań wskazują na istnienie związku między podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi w dzieciństwie i występowaniem nadciśnienia u młodych ludzi dorosłych; stwierdzono także, że pierwotne nadciśnienie u dzieci powoduje zmiany w komorach serca i'hemodynamice już przed trzecią dekadą życia [2], a u niektórych osób już w momencie rozpoznania nadciśnienia.
Dokonywanie pomiarów ciśnienia u dzieci i młodzieży należy również traktować jako ważny element edukacji zdrowotnej, której celem powinno być uświadomienie młodym ludziom potrzeby samokontroli ciśnienia tętniczego krwi lub zgłaszania się na jego pomiary w dalszych latach życia.
W celu interpretacji wyników pomiaru ciśnienia tętniczego opracowywane są w wielu krajach jego "normy" - układy odniesienia. Prace nad ich opracowaniem podjęto również w Polsce* *. W opracowaniu niniejszym wykorzystano normy opracowane w 1996 r., w USA, przez Grupę Roboczą ds. Kontroli Nadciśnienia u Dzieci i Młodzieży w ramach Narodowego Programu Edukacji w Nadciśnieniu Tętniczym [2]. Do opracowania tych norm wykorzystano pomiary ciśnienia tętniczego wykonane u ponad 61 tys. dzieci i młodzieży w wieku 1-17 lat. Normy te zawierają wartości odpowiadające 90 i 95 centylowi ’ Konsultacja: dr med. Mieczysław Litwin - Oddział Nefrologii i Nadciśnienia Tętniczego, Klinika
Nefrologii i Transplantacji Nerek Instytutu - Pomnika Centrum Zdrowia Dziecka
Akceptacja - prof. dr hab. med. Wanda Kawalec - Krajowy Konsultant w dziedzinie Kardiologii
Dziecięcej
** Program polityki zdrowotnej "Zapobieganie wtórnym skutkom nadciśnienia tętniczego u dzieci". Kierownik: doc. dr hab. med. A. Krzyżaniak - Akademia Medyczna w Poznaniu.^
55