72986 neonatologia7

98 Testy przesiewowe do wykrywania wrodzonej dysplazji stawów

Rya 7.5. A - biodro zdrowe, głowa kości udowej mieści się w panewce. 8 - biodro chore, panewka jest zbyt płytka, by pokryć głowę kości udowej. (http7Mvw.niepelnosprawni.pI/ledge/x/15417).

Czynniki wpływające na powstawanie dysplazji stawu biodrowego:

-    wpływ estrogenów matki na tkanki płodu, powodujące rozluźnienie więzadel,

-    nieprawidłowe ułożenie kończyn dolnych i bioder podczas życia wewnątrz-macicznego,

-    czynniki genetyczne,

-    ^noworodki płci żeńskiej (dysplazja występuje u nich 4-6 razy częściej niż

u Chłopców z powodu wpływu relaksyny, hormonu giętkości - przed porodem rozluźnia on stawy miednicy przyszłej matki, ale działa też równocześnie na stawy mającej się urodzić dziewczynki, które stają się zbyt elastyczne i niestabilne),

-    porody pośladkowe (miednicowe) - w czasie skurczów porodowych kończyny dolne płodu są stale wyprostowane i silnie przyginane do tułowia jak przy skłonie, może to doprowadzić do rozciągnięcia i naruszenia elementów stawu biodrowego,

-    ciąża mnoga - bliźnięta (trojaczki, czworaczki) - w macicy jest im ciaśniej i ich biodra są narażone na silniejszy nacisk.

Badania przesiewowe noworodków i niemowląt w kierunku dysplazji stawów biodrowych zostały zapoczątkowane w latach 50. przez prof. Wiktora Degę. Były oparte na badaniu klinicznym noworodków (test Ortolaniego i Bar-lowa) oraz kontroli radiologicznej, która w późniejszym czasie została zastąpiona badaniem ultrasonograficznym (usg.).

Celem testu jest identyfikacja noworodków podejrzanych o wrodzoną dys-plazję stawów biodrowych.

Badanie stawów biodrowych noworodka przeprowadza lekarz neonatolog, ale każda położna pracująca na oddziale noworodkowym, patologii noworodka powinna znać objawy świadczące o nieprawidłowościach w obrębie stawów biodrowych.

Badanie stawów biodrowych należy przeprowadzić w okresie noworodkowym wielokrotnie, powtórzyć 4-6 razy, stosując w pierwszych 6. mieś. życia różne metody badań.

W okresie noworodkowym szczególną wartość w wykrywaniu dysplazji stawów biodrowych ma test Ortolaniego i Barlowa. Nierozpoznana i nieleczona w okresie noworodkowym dysplazja stawów biodrowych staje się bezpośrednią przyczyną poważnego kalectwa.

Badanie objawu Ortolaniego (przeskakiwania) polega na zastosowaniu manewru, który reponuje zwichnięte biodro, co oznacza dodatni wynik testu. Kiedy zwichnięte (podwichnięte) biodro ulega odwiedzeniu zgięte pod kątem 90°, pojawia się wrażenie charakterystycznego „kliknięcia” w momencie, gdy głowa kości udowej przemieszcza się do panewki stawu biodrowego (ryc. 7.6).

Hyc. 7.6. Objaw Ortolaniego. (hltp://www.klinika.net.pl/texly/dyspiazja.htmj.