Scan10006 (11)

adekwatny dla określenia pracy z dziećmi, którą prowadzimy. Słowo „reedukacja” należałoby tłumaczyć jako ponowne uczenie (przeucza-nie), co wiąże się z likwidacją złych nawyków.

Korzystniejsze jest prowadzenie specjalnej pracy wyrównawczej, zapobiegającej powstawaniu złych nawyków. Prowadzimy więc zajęcia również z dziećmi, które nie mają jeszcze utrwalonych niekorzystnych spósobów czytania i pisania. Prowadzimy je równolegle z normalną nauką dziecka w szkole, a nawet rozpoczynamy pracę wyrównawczą czasem jeszcze przed rozpoczęciem nauki. Nie zawsze więc praca wyrównawcza z dziećmi dyslektycznymi jest ponownym uczeniem. Jednak cele i kierunki tej pracy są takie same, gdy podejmujemy zajęcia z dziećmi, które już uczyły się czytania i pisania, jak i z tymi, które dopiero podejmują próby opanowania tych umiejętności.

Zasadniczym celem pracy z dziećmi dyslektycznymi jest umożliwienie im opanowania podstawowych umiejętności czytania i pisania i kontynuowania nauki w szkole. Jest oczywiste, że bez umiejętności czytania i pisania dziecko nie jest w stanie osiągać wystarczających wyników w większości przedmiotów nauczania. Jednak dla zrealizowania założonego celu praca wyrównawcza musi nie tylko zapewniać zdobywanie tych umiejętności, ale także wyrównywanie braków dziecka; będących przyczyną jego trudności szkolnych, a także przezwyciężanie skutków niepowodzeń w nauce: braku równowagi emocjonalnej i słabej motywacji do nauki.

Tak więc termin „reedukacja” będzie oznaczać pracę wyrównawczą z dziećmi dyslektycznymi, mającą na celu takie wyrównanie braków w rozwoju psychomotorycznym dziecka oraz opanowanie przez nie podstawowych umiejętności w czytaniu i pisaniu, by umożliwiało to dalszą naukę dziecka w szkole. Z tego co zostało przedstawione wynika, że w czasie ćwiczeń reedukacyjnych chcemy realizować trzy kierunki, a zarazem trzy rodzaje działania terapeutycznego:

a)    usprawnianie zaburzonych procesów psychomotorycznych istotnych w opanowywaniu umiejętności czytania i pisania,

b)    ćwiczenie sprawności czytania i pisania,

c)    oddziaływanie psychoterapeutyczne ogólnie uspokajające, a równocześnie aktywizujące dziecko do nauki.

Wśród osób zajmujących się tym problemem istnieją jednak różne poglądy na rolę tych trzech stron pracy wyrównawczej. Poszeze-gólni badacze i praktycy przywiązują szczególne znaczenie do stosowania jednego z wymienionych rodzajów terapii. Jedni uważają, że należy stosować tylko ćwiczenia usprawniające zaburzone procesy, inni — tylko ćwiczenia w czytaniu i pisaniu, są też zwolennicy stosowania wyłącznie zajęć relaksacyjnych, uspokajających. Niektórzy przytaczają przykłady przezwyciężenia przez dziecko trudności w nauce czytania i pisania przez prowadzenie z nim tylko ćwiczeń usprawniających zaburzone procesy, albo jedynie przez stosowanie oddziaływania psychoterapeutycznego.

Niewątpliwie bywają takie przypadki, ale jest to możliwe tylko wtedy, gdy fragmentaryczne zaburzenia w rozwoju psychomotoryczi nym dziecka są niewielkie, a przy tym poziom jego inteligencji jest wysoki i dziecko samo może znajdować-właściwe sposoby ćwiczenia umiejętności czytania i pisania. Często dzieci takie przezwyciężają i rudności szkolne bez specjalnych dodatkowych ćwiczeń. Przy poważniejszych zaburzeniach nie wystarczą same zajęcia relaksacyjne lub usprawniające zaburzone funkcje na materiale nieliterowym. Zwolennicy stosowania tylko tych dwóch wymienionych kierunków terapii zwykle jednak wprowadzają różne formy ćwiczeń w czytaniu i pisaniu. i dlatego efekty ich pracy są widoczne w szkole.

Podobnie Wygląda sprawa ze stosowaniem wyłącznie ćwiczeń w czytaniu i pisaniu. Pełne i trwałe wyniki zastosowania tylko takich zajęć są możliwe wtedy, gdy sposób prowadzenia tych ćwiczeń zapewnia usprawnianie zaburzonych procesów oraz sprawia, że spełniają one równocześnie rolę zajęć uspokajających i zachęcających dziecko do pracy. Większość praktyków uwzględnia w swojej pracy wszystkie trzy kierunki oddziaływania terapeutycznego, korekcyjnego, z tym że szczególny nacisk kładą na jeden z nich.

W naszej wieloletniej praktyce musiałyśmy z konieczności zajmować się przede wszystkim tymi dziećmi, które miały poważne trudności w nauce czytania i pisania, a często także w opanowywaniu również innych umiejętności szkolnych. W tej sytuacji konieczne było prowadzenie intensywnej pracy wyrównawczej, uwzględniającej wszystkie trzy kierunki oddziaływania. Jednak najwięcej uwagi musiałyśmy poświęcić ćwiczeniom czytania i pisania, ponieważ dopiero te ćwiczenia zapewniały dzieciom osiąganie lepszych wyników w szkole. Ćwiczenia te sprawiały też dzieciom najwięcej trudności.

9