98 ROZDZIAŁ 4
„Jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać i prowadzić wy
łącznie szkoły i placówki publiczne” (art. 5 ust. 3 u.s.o.)1.
Do głównych zadań jednostek samorządu terytorialnego w zakresie pin
wadzenia i zarządzania szkołami i placówkami oświatowymi należy:
1) tworzenie strategii rozwoju edukacji w gminie, powiecie i województwie samorządowym;
2) podpisanie aktu założycielskiego przy zakładaniu szkoły (placówk 11 oraz nadawanie statutu nowo zakładanym jednostkom (art. 58 ust. i u.s.o.);
3) zakładanie i prowadzenie szkół i placówek (art. 5 u.s.o.);
4) zapewnianie warunków działania szkoły (placówki), w tym wykonywa nie remontów obiektów szkolnych;
5) ustalanie przez gminy i powiaty sieci prowadzonych przez nie publicz nych szkól i placówek. Jeżeli droga ucznia do szkoły przekracza odlc głości ustalone w ustawie, gmina zapewnia bezpłatny transport i opieki; w czasie przewozu lub zwraca koszty przejazdu środkami komunikacji publicznej (art. 17 u.s.o.);
6) zapewnienie przez gminę uczniom niepełnosprawnym objętych ksztal ceniem specjalnym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej lub gimnazjum, a uczniom z niepcl nosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiai kowanym bądź znacznym - także do najbliższej szkoły ponadgimnazjal nej, lecz nie dłużej niż do dwudziestego pierwszego roku życia, oraz zapewnienie dzieciom i młodzieży realizującym obowiązek przedszkolny, szkolny i nauki w formie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym, ze sprzężonymi nic-pełnosprawnościami, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i nauki nie dłużej jednak niż do ukończenia dwudziestego piątego roku życia. Gminy zapewniają też zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice (art. 17 ust. 3a u.s.o.);
7) zatwierdzanie corocznego arkusza organizacji szkół i placówek;
8) tworzenie jednostek obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek;
' i nadzór nad działalnością szkoły w zakresie spraw finansowych i admi-m.iiacyjnych, a w szczególności nad:
prawidłowością dysponowania w szkole środkami budżetowymi i gospodarowania mieniem,
przestrzeganiem przepisów bhp i przepisów dotyczących organizacji szkoły i placówki;
i: 11 występowanie w sprawach dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych «lo dyrektora szkoły i organu sprawującego nadzór pedagogiczny; i11 i ikreślanie regulaminu konkursu na dyrektora szkoły i placówki, powoływanie komisji konkursowej i wyznaczanie swoich dwóch przedstawi-i icli wchodzących w jej skład (art. 36a u.s.o.); i powierzanie stanowiska dyrektora szkoły lub placówki (art. 36a ust. 1 i 2 u.s.o.);
i odwoływanie nauczyciela ze stanowiska dyrektora szkoły (art. 38 u.s.o.);
11 przesyłanie dyrektorom szkół informacji o aktualnym stanie i zmianach w ewidencji dzieci (art. 19 u.s.o.);
i dokonywanie wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samo-i ządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek (art. 82 u.s.o).
Wraz z demokratyzacją życia coraz częściej pojawiają się we wspólno-■ li lokalnych społeczne organy, które działają w zakresie ustalonym przez • ni stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Jako przykłady moż-•i-i wymienić młodzieżową radę miasta jako organ reprezentujący interesy -1. ul/icży185 lub radę oświatową. W ustawie o systemie oświaty do zadań ■ >dv oświatowej zaliczono (art. 48 ust. 2):
badanie potrzeb oświatowych na obszarze działania danej jednostki samorządu i przygotowywanie projektów ich zaspokajania, opiniowanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego w części do-lyc/.ącej wydatków na oświatę,
opiniowanie projektów sieci publicznych szkół i placówek, i ipiniowanie projektów aktów prawa miejscowego wydawanych w sprawach oświaty,
wyrażanie opinii i wniosków w innych sprawach dotyczących oświaty.
M lodzieżowa rada miasta/gminy/powiatu to grupa młodych ludzi pochodzących z de-l i i tycznych wyborów, przeprowadzanych wśród ich rówieśników najczęściej w szkołach, młodzież ze szkół gimnazjalnych lub ponadgiinnazjalnych, rzadziej podstawowych. Jest to gśinizacja pozarządowa.
Zadania jednostek samorządu terytorialnego jako podmiotów upoważnionych do prowadzenia szkól i placówek publicznych zostaną szerzej przedstawione w następnych podrozdziałach książki.