ScannedImage 2

Struktura rewolucji naukowych

zapewne o tej samej cząsteczce, lecz każdy z nich patrzył na nią przez pryzmat własnych doświadczeń badawczych i własnej praktyki. Ich doświadczenie w rozwiązywaniu problemów zadecydowało o tym, co każdy uważał za cząsteczkę. Ich doświadczenia miały niewątpliwie wiele wspólnego, ale — w tym przypadku — nie pozwoliły im dać zgodnej odpowiedzi. W dalszych wywodach będziemy mieli okazję przekonać się, jak brzemienne w skutki mogą być tego rodzaju różnice między paradygmatami.

TT?

u" r'M¹ jmiu «w

Anomalie a Pojawianie Się Odkryć Naukowych

Nauka normalna, a więc omawiana wyżej działalność polegająca na rozwiązywaniu łamigłówek, ma charakter zdecydowanie kumulatywny i jest niezwykle skuteczna w swoim dążeniu do stałego poszerzania zakresu i zwiększania precyzji wiedzy naukowej. Pod wszystkimi tymi względami pojęcie to zgodne jest z potocznymi wyobrażeniami o pracy naukowej. Pod jednym wszakże względem obraz ten jest mylący. Celem nauki normalnej nie jest odkrywanie nowych faktów czy tworzenie nowych teorii, i nie na tym polega jej skuteczność. Tymczasem nauka wciąż odkrywa nowe zjawiska, a uczeni co raz to wymyślają radykalnie nowe teorie. Badania historyczne nasuwają nawet myśl, że działalność naukowa stworzyła jedyną w swoim rodzaju potężną technikę wywoływania tego rodzaju niespodzianek. Jeśli ta cecha nauki zgodna ma być ze wszystkim, co powiedzieliśmy dotąd, to badania paradygmatyczne muszą być szczególnie skutecznym sposobem wyzwalania zmian w para-

101