s006 (2)

WSTĘP DO POLSKIEGO WYDANIA

„Żeby zrozumieć otaczający nas świat, nie wystarczy przeczytać wiele książek, zebrać opinie i doświadczenia innych, trzeba samemu zanurzyć się w rzeczywistość, dotknąć jej i stać się jej częścią. Wtedy dopiero, gdy poczujemy wszystkimi zmysłami, że jesteśmy istotami, żyjącymi elementami w otaczającej nas przyrodzie, może-my wypowiadać się o nas samych, naszych możliwościach i ograniczeniach”.

Stanisław Lem, Terra incognito

Lektura książki Mearsa nie rozwiąże za ciebie Czytelniku żadnego tzw. życiowego problemu. Nie jest to podręcznik sztuki przetrwania w obecnym świecie początku XXI wieku (jako cywilizacja wybraliśmy inną drogę adaptacyjną). Świat, do którego się odnosi, już praktycznie nie istnieje (przede wszystkim dla nas samych). Na co dzień nie dostrzegamy go i dlatego nie rozumiemy. Zapomnieliśmy, skąd przyszliśmy i jak staliśmy się tym, kim jesteśmy. A staliśmy się poprzez zmagania z otaczającą przyrodą. Najpierw było jej poznanie i adaptacja do różnorodnych warunków tak daleka, że jako jedyny gatunek ssaków zamieszkujemy wszystkie strefy klimatyczne i biosystemy. Później w wyniku błędnego wyboru lub ponurej konieczności poznaliśmy sposoby zmiany środowiska przyrodniczego i dostosowywania go do własnych potrzeb. Zakończyło się to ucieczką od naturalnego środowiska w coraz rozleglejsze obszary tzw. cywilizacji. To, od czego uciekamy, stopniowo zaciera się w naszej pamięci, a jako nieznane zaczyna budzić lęk. Nazywamy to dziką przyrodą, a umiejętność życia w niej - sztuką przetrwania. Ci z nas, którzy chcą sobie coś niecoś z tego przypomnieć, powinni koniecznie poznać książkę Mearsa. Przyroda, którą tak nieciekawie traktujemy, przy bliższym kontakcie może okazać się niebezpieczna; nie przez agresywność czy nietolerancję wymierzoną w najgorszy gatunek, jaki na niej pasożytuje, ale wskutek niezrozumienia lub nieznajomości prawideł, jakie w niej od milionów lat rządzą.

Dla mnie lektura książki Mearsa ma dodatkowy, bardzo praktyczny wymiar. Jako archeolog często stawiam sobie pytanie o sens uprawiania tej dziedziny w świecie, który dzisiejszą wiedzę już jutro odrzuci na składowisko staroci. Nasza cywilizacja

7