SCX 3200 111106352008

II.    Nu- będzie pozwolono nu wolnym Seymie, tylko za leduomyslnością, pomnażać liczby woyska Rzeczypospolitej raz ustanowionego, w iakicykolwiek stronie Królestwa, y pod jakimkolwiek bądź imieniem, y pretextem.

III.    Nie będzie się godziło na wolnym Seymie bez jednomyślnego zezwolenia Stanów Rzeczypospolitey, żadnego przymierza, ani konwencyi, związku, przyjaźni, lub handlu z postronnemi potencyami zawierać.

IV.    Wypowiedanie woyny, y zawieranie pokoiu, nie będą mogły być uczynione na wolnych Seymach, tylko za jednomyślnością.

V.    Nie będzie można dawać indygenatu, y przypuszczać do nobilitacyi na wolnych Seymach, tylko za jednomyślnością, y ten, który otrzyma indygenat, ma zawsze szlachectwo swoie wywieść, wyprowadzając ie aż od dziada, a żeby mógł być przypuszczony, do urzędów, iuryzdykcyi, powinien być dobrze possessionatus w państwach Rzeczyp.

VI.    Liga, kurs, y walor wewnętrzny kraiowey monety, nie będą mogły być odmienione na wolnym Seymie, tylko za jednomyślnością, ani żadna redukcya, iako też podwyższenie teyże monety, nie będą mogły być uczynione, tylko za takąż jednomyślnością na wolnym Seymie. Monety także zagraniczne za dobre od Kommissyi Skarbowey uznane, także sine unanimitate redukowane być nie mogą.

VII.    Pomnożenie, lub umnieyszenie władzy, y prerogatyw ministrów pacis et belli, w Koronie, y w W.X.L. iako też urzędów sądowych, y sądów w kraiu, nie będzie można postanowić na Seymie wolnym, tylko za jednomyślnością. Nie będzie także można kreować nowych urzędów, ani koronnych, ani litewskich, ani woiewodzkich, ani powiatowych, tylko za jednomyślnością na wolnym seymie.

VIII.    Porządek seymowania, y seymikowania, który przez konstytucyą na tym Seymie ustanowiony iest, nie będzie mógł być odmieniony na Seymie wolnym, tylko per unanimitatem.

IX.    Posłuszeństwo należyte każdey iuryzdykcyi, ważność dekretów, prerogatywy trybunałów, iako też y moc dekretów oczywistych w Trybunale W.X.Lit. będą zachowane na zawsze we wszystkich iak dotąd, y ieżeliby w tym chciano iaką odmianę uczynić na potym, wypaść to nie będzie mogło, na Seymie wolnym, tylko za jednomyślnością.

X.    Konstytucyą roku 1717 tit. Reassumptio, opisująca Senatus Consilia, trwać na zawsze nienaruszenie powinna; ale że w punkcie zakazu niedysponowania skarbem Rzeczypospolitey dołożona klauzula, bez oczywistey, y nieuchronney potrzeby, szkodliwe dla tegoż skarbu pociągać może tłomaczenie; więc na każdym Seymie, w trakcie materiarum aeconomicarum, ma być iaka summa naznaczona, do dyspozycyi Senatus Consiliorum, na potrzeby nieodbite, y nieprzewidziane, między iednym Seymem a drugim; a ieżeliby Rzeczpospolita chciała powiększyć, albo pomnieyszyć moc y prerogatywy Senatus Consiliorum, nie będzie tego mogła uczynić na wolnym Seymie, tylko za idenomyślnością.

XI.    lako według opisu dawnych praw Rzeczypospolitey, królowie nie mogli kupić dóbr y possessyi w państwach Rzeczypospolitey dla swych sukcessorow de lunibis, y że pozwolenie dane I.K.M. szczęśliwie panującemu iii padi\ ioinrnti\, łomu samemu tylko sliiźy< powinno, y lakowy maiątek nabyty na stikcessorow krwi lego spadać ma, tak

gdyby na przyszły czas Królowie IchMć Następcy teraźnieyszcgo Nayiaśnieyszego Stanisława Augusta, o rzeczonym nabywaniu dóbr, na sukcessorow swoich de lumbis myśleli, tedy tego zamysłu dostąpić nie będą mogli na Seymie wolnym, tylko za ideno-myslnost ią.

XII    Pospolite ruszenie Rzeczypospolitey nie ma być zwołane, tylko mocą Seymu, y , a jednomyślnością w czasie wolnego Seymu.

XIII    Nigdy nikomu, w żadnym czasie, nie ma być wolno bezprawnie zaieżdżać luldeykolwiek natury dobra, to iest: sine authoritate judicij, cujus jurisdictioni te dobra idr.mil, y przed przewiedzionym prawem, sub succubitione pretensyi, w ktorey byłby te yniony tenże bezprawny zaiazd; co się iednak do pretensyi z kontraktów

e.i uwitych, y arendownych wynikających ściągać nie ma; komu albowiem z dzier-awiow kontrakt wyszedł, y któremu zastawnikowi w Koronie, summa w grodzie, V według zapisu, in termino solutionis, a w Wielkim Xięstwie Litewskim, według opisu na r i mu le, a gdy tam nie będzie przyjęta, w grodzie złożona będzie, z possessyi ustępował powinien. A potym, ieżeliby miał, co ad repetendum dzierżawca, lub zastawnik od dziedzica, albo ten od nich e comerso, in faro competenti, praecisa appellatione, lo/piawic się im będzie wolno, gdzie antę omnes alias causas sprawy o pretensye «ii rudy, lub zastawy dóbr pochodzące, sądzone być powinny, pod bezprawny iednak ala/.d podciągane być nie powinny, zaiazdy dóbr juxta obloquentiam karty, lub liuuzukcyi roborowanych. Tey całey ustawy, od urodzonych posłow koronnych, na Koninę przyiętey; a zaś od urodzonych posłow W.X.L. statutu Litewskiego opisu, u lakowych sprawach zachowania, ostrzeżonego, odmiana na Seymie wolnym ad niuiiilndtatem należeć będzie.

XIV. Te materye Status wyżey wyrażone pod żadnym pretextem, y tłumaczeniem, w ładnym czasie, ani od nikogo sub pluralitatem pociągane być nie mogą, ale na widnych Seymach unanimitate decydowane być powinny.

Im osobny akt drugi, będąc pod gwarancyą podpisanego dziś traktatu, między ilaylasnieyszym Królem IMcią, y Nayiaśnieyszą Rzecząpospolitą Polską z iedney, a Naylasnieyszą Imperatorową leymością całey Rossyi z drugiey strony, powinien mieć wszelką takowąż moc, skutek y obowiązek, iak gdyby tenże w ten traktat słowo w słowo był wpisany; więc ma tenże w wzajemnych ratyfikacyach oboyga Naylasnieyszych traktujących stron, we wszystkim swoim określeniu być pomieszczonym. Iii quorum fidem my oboyga stron uroczyście umocowani, ten osobny akt wlasnemi rękoma podpisawszy, pieczęciami herbów naszych stwierdziliśmy w Warszawie dnia (dwudziestego czwartego, według nowego kalendarza), trzynastego według starego kalendarza, miesiąca lutego, roku tysiącznego, siedemsetnego, /csćdziesiątego osmego.