SCX 3200 111106311100

A.l

Podstawy ustroju państwa

1. Prawa kardynalne z roku 1768

VL, t. 7, s. 276-284

Akt osobny drugi,

zamykaiący w sobie Nayiaśnieyszey Rzeczypospolitey Polskiey prawa kardynalne, wieczyście trwałe, y odmienne być nigdy nie mogące, et materias Status, które tylko unanimitate na Seymach wolnych decydowane być powinny

Nayiaśnieysza Rzeczpospolita Polska życząc sobie na zawsze trwale ubespieczyć formom panowania, y wolności swoie przez determinowanie praw kardynalnych swoich, nigdy odmienić się nie mogących, y materyi Status, które tylko per uuanimitatem, na Seymach wolnych decydowane będą mogły być ustanowiono dla lego y sequentia.

Prawa kardynalne

l. Moc prawodawstwa dla Rzpltey w trzech stanach, to iest: królewskim, senatorskim, y rycerskim dotąd trwająca, niewzruszoną na zawsze zostawać powinna, y tey mocy ieden stan bez drugich dwóch, ani dwa bez trzeciego przywłaszczać sobie, ani zażywać nie będą mogły; dla czego iednemu stanowi bez zezwolenia drugich dwóch, ani dwom bez trzeciego, nigdy nie będzie się godziło państw y possessyi Rzpltey, iako też krolewszczyzn, dóbr, do stołu królewskiego należących, y dóbr duchownych, y świeckich alienować, zastawiać, zamieniać, lub przedawać; wyiąwszy iednak bezkrólewia, podczas których będąc zamknięta władza panowania w dwóch