83922

Państwo prawa jako zasada ustrojowa - konsekwencje dla systemu politycznego.

Państwo prawne, a więc jak sądzę państwo prawa to państwo konstytucyjne, tzn. państwo praworządne, w któiym stosunki między organami państwowymi a obywatelami określone są przez stabilne normy prawne. W państwie prawnym najwyższe miejsce w hierarchii aktów prawnych zajmuje ustawa, która obok konstytucji jest najważniejszym aktem prawnym regulującym na zasadzie wyłączności: sytuację prawną obywateli, tryb działania oiganów państwa, szersze i kompetentne normowanie stosunków społecznych w państwie, budżet państwa i inne. W takim państwie ma miejsce sądowa kontrola administracji, oceniająca czy administracja działa na podstawie ustaw. Granicą działalności państwa prawnego są prawa człowieka. Oznacza to również, że w takim państwie pizestrzegana jest zasada zaufania obywatela do prawa.

Cechy państwa prawa:

zabezpieczenie wolności równość wobec prawa pewność prawna

podział władzy: egzekutywa, legislatywa, sądownictwo.

Główne prawne gwarancje rządów prawa.

1)    Ustrojowe:

podział władzy

legalna i swobodnie działająca opozycja niezbywalność wolności obywatelskich niezawisłość sądów

2)    Legislacja:

hierarcha aktów prawnych

nadizędność konstytucji

rozgraniczenie kompetencji prawotwórczych

3)    Proceduralne:

wieloinstancyjność trybu rozstrzygania spraw

zasada odpowiedzialności indywidualnej

domniemanie niewinności oskarżonego

prawa oskarżonego w procesie karnym np. prawo do obrony

badanie zgodności decyzji administracyjnych z praw

Różne podziały systemów politycznych - kryteria i przykłady.

Ze względu na charakter reżimu politycznego:

•    Państwo demokratyczne;

•    Państwo totalitarne;

•    Państwo autorytarne.

Ze względu na zasady organizacji aparatu państwowego:

•    Monarcliia i republika;

•    Systemy prezydialne i parlamentarne;

•    Systemy:    parlamentarno- gabinetowy, gabinetowo- parlamentarny,

prezydencki, mieszany, parlamentarno- komitetowy.

Ze względu na struktury terytorialno- administracyjne państwa:

•    Państwo unitarne;

•    Państwo złożone;

•    Autonomia.