skan1 (4)

WPROWADZENIE

Badania immunohematologiczne wchodzące w zakres serologii transfuzjolo-gicznej obejmują oznaczanie antygenów oraz wykrywanie i diagnozowanie allo- i autoprzeciwciał. Wykonuje się je przede wszystkim u biorców i dawców krwi oraz u kobiet ciężarnych. Badania wykonywane u biorców i dawców krwi mają na celu bezpieczne pod względem immunologicznym leczenie krwią. Natomiast celem badań wykonywanych u kobiet w ciąży jest zapobieganie chorobie hemolitycznej noworodka.

Wszystkie techniki badań serologicznych polegają na swoistej reakcji między antygenem i przeciwciałem, i demonstrują się tzw. aglutynacją. Reakcja aglutynacji przebiega dwustopniowo. Pierwszy etap to faza uczulenia, w czasie której dochodzi do wiązania antygenu z przeciwciałem. W drugim etapie krwinki zbliżają się do siebie poprzez „mostki przeciwciałowe" i wypadają z roztworu w postaci widocznych gołym okiem aglutynatów. Na przebieg reakcji, jaka zachodzi między antygenem i przeciwciałem, ma wpływ budowa antygenów i przeciwciał. Istotny jest także wpływ czynników fizycznych takich jak: temperatura, pH, siła jonowa środowiska w jakim przebiega reakcja, a także zachowanie równowagi ilościowej między składnikami reakcji.

Techniki badań serologicznych wymagają precyzji wykonania i opierają się na zaobserwowaniu aglutynacji krwinek lub jej braku (Rys.1). W badaniach rutynowych reakcję dodatnią oznacza się symbolem,, +", a reakcję ujemną symbolem,, -". Chcąc określić nasilenie reakcji (np. przy ustalaniu miana przeciwciał), należy stosować cyfrową skalę (score) według Dunsforda.

Aby ocena reakcji mogła być właściwa, należy ujednolicić sposób pobierania i przygotowywania materiału do badań, a stosowane odczynniki wzorcowe powinny odpowiadać określonym normom (standardom).

Prawidłowa i ujednolicona technika badań jest podstawowym elementem właściwej interpretacji uzyskanych wyników.