s12 (14)

Poczwórna wyrzutnia torped na niszczycielu radzieckim (widok z góry)

Potrójna wyrzutnia torped ORP Błyskawica (widok z góry)

Podstawowe mechanizmy torpedy

i zasady ich działania

Każdy mechanizm wymienionych wyżej członów torpedy stanowi odrębny temat, jak np. silnik, który służy do obracania śrub napędowych. Jest to typ silnika dwucylindrowego leżącego, dwustopniowego działania, z rozrządem suwakowym, w którym są dwa wydrążone wały. Pracę w tym silniku wykonuje mieszanina pary i gazów- (stąd nazwa torpedy), dochodzą-

ca z podgrzewacza umieszczonego bezpośrednio na cylindrach silnika.

Przedstawmy choćby w najogólniejszym skrócie najważniejsze z tych mechanizmów i urządzeń, ich przeznaczenie i ogólne zasady ich działania.

Silnik napędowy ma cylindry o średnicy 124 mm, skok tłoka 150 mm, średnicę pudełek suwakowych 58 mm i skok suwaków 44 mm. Obracanie korb odbywa się w przeciwne strony, żeby nadać przeciwne kierunki obrotu śrubom torpedy. Przednia śruba osadzona na wale zewnętrznym obraca się w prawo, a tylna — osadzona na wale wewnętrznym— w lewo. Przeciwny kierunek obracania korb osiąga się dzięki rozmieszczeniu pod kątem 90° kolan wałka rozdzielczego suwakowego połączenia i odpowiadającemu temu kątowi połączeniu kół zębatych korb z kołami zębatymi na wałach silnika.

Ogon torpedy służy do nadania torpedzie ustabilizowanego położenia podczas biegu w wodzie i do kierowania torpedą w kierunku i zanurzenia za pomocą sterów kierunkowych i poziomych. Krzyżulec mieści w sobie śruby osadzone na końcach wału silnika. Śruby są wykonane ze stali i mają po cztery skrzydła. Skok śruby na jeden obrót wynos: 1100 mm. Średnica przedniej śruby wynosi 456 mm, a tylnej — która jest nieco mniejsza — 456 mm.

Przyrząd zanurzenia służy do utrzymania torpedy na żądanym zanurzeniu w czasie biegu. Kierowanie torpedy podczas biegu w zanurzeniu osiąga się za pośrednictwem dwóch sił (ciśnienia

12