73106 s13 (14)

Sprzężone wyrzutnie torpedowe ORP Grom na pierwszym planie

słupa wody i sprężyny), przyłożonych do ruchomej tarczy przyrządu zanurzenia.

Maszynka sterowa służy do spotęgowania ruchów przyrządu zanurzenia i przekazania ich na stery poziome. Mieści się ona w torpedzie na tarczy karteru silnika, mającej uszczelnienie gumowe na połączeniu. Podstawowe dane techniczne maszynki sterowej są następujące: średnica tłoka 44 mm; ruch pełny tłoka 16 mm; średnica suwaka 6,5 mm; ruch suwaka względem tłoka 1,7—1,9 mm; wielkość wewnętrznych i zewnętrznych przesłonów suwaka jest jednakowa i wynosi 0,2 mm.

Żyroskop służy do utrzymania kierunku torpedy. Jest to mechanizm działający na zasadzie bąka wirującego z wielką prędkością. Odchylenie oisi torpedy od osi bąka przekazuje się do maszynki sterowej, która kieruje sterami kierunku torpedy. W żyroskopie tym zastosowano kątowe ustawienie żyroskopu do strzelać p*od kątem 90° w prawo i w lewo, z nastawieniem kąta na tarczy wskaźnikowej na rufie torpedy lub przez połączenie z zewnątrz wyrzutni torpedowej. Sam żyroskop składa się z mechanizmu utrzymującego kierunek, mechanizmu zapuszczenia bąka, maszynki sterowej i kątowego ustawiacza żyroskopu. Całość mieści się w jednej osłonie odlanej z brązu. Jest to przyrząd bardzo czuły, niezwykle skomplikowany, wymagający stałej kontroli i konserwacji. O precyzji tego urządzenia może świadczyć fakt, że czas zapuszczania bąka turbinki wynosi 0,38 s, co odpowiada czaso-

wi wyjścia torpedy z prowadnic wyrzutni torpedowej. Sam żyroskop waży 5,7 kG. Liczba obrotów jego bąka wynosi od 17 000 do 30 000 obr/min.

Odpalanie torpedy

Odpalanie torpedy odbywa się za pomocą sprężonego powietrza. Czynność ta jest bardziej skomplikowana na okrętach podwodnych, gdzie wystrzelenie torpedy odbywa się w następujący sposób:

Krótko przed strzałem wyrzutnię na-

Wyrzutnia z załadowaną torpedą na ORP Błyskawica

13