Żeliwa szare
• Podział żeliwa szarego w zależności od osnowy metalicznej:
a) żeliwa ferrytyczne (ferryt i grafit),
b) żeliwa ferrytyczno-perlityczne (ferryt, perlit i grafit),
c) żeliwa perlityczne (perlit i grafit).
• Osnowa metaliczna żeliwa szarego podobna jest do stali, z tym że w żeliwie szarym występują ponadto wtrącenia grafitu, co powoduje różnicę we własnościach pomiędzy tymi tworzywami.
• Wytrzymałość żeliwa szarego jest niższa niż stali, a ponadto żeliwo jest kruche, w zasadzie pozbawione plastyczności.
• Przy zachowaniu pozostałych warunków nie zmienionych, wpływ grafitu na własności żeliwa jest tym większy, im jest go więcej
• Na własności żeliwa mają wpływ oprócz ilości grafitu także jego wielkość, kształt i sposób rozmieszczenia.
• Najlepsze własności ma żeliwo o małej ilości grafitu równomiernie rozłożonego w postaci drobnych odosobnionych wtrąceń; w takim żeliwie osłabienie osnowy metalicznej zaznacza się najsłabiej, a jego wytrzymałość zbliża się do wytrzymałości stali.
• Grafit wpływa dodatnio na własności odlewnicze żeliwa (żeliwo szare jest rzadkopłynne i wykazuje mały skurcz odlewniczy).
• Istnienie wtrąceń grafitu polepsza skrawalność żeliwa, czyniąc wiór kruchym.
• Grafit zwiększa odporność żeliwa na ścieranie, co umożliwia stosowanie żeliwa jako materiału łożyskowego.
• Grafit, zwłaszcza w postaci płatków, powoduje tłumienie drgań.
• Żeliwo szare niestopowe można podzielić na trzy grupy, a mianowicie:
1) żeliwa zwykłe maszynowe,
2) żeliwa modyfikowane,
3) żeliwa sferoidalne.
• Modyfikacja polega ona na wprowadzeniu przed odlewaniem do ciekłego metalu niewielkich ilości modyfikatorów, np. żelazo-krzemu lub wapnio-krzemu w ilości 0,1 -0,5%. Modyfikator powoduje rozdrobnienie struktury, a zwłaszcza grafitu.
• Sferoidyzację grafitu uzyskuje się przez wprowadzenie przed odlewaniem do ciekłego żeliwa magnezu i jego stopów.
Rys. VIL5. Żeliwo >zarc nie modyfikowane pcrliiyczoe z bardzo niewielka zawnnośeią ferrytu. Trawiono Mil Fe
Rys. YIŁ6. Żeliwo szare perlitycznez modyfikowanym grafitem płatkowym.
1 RIWłi>K> Młli c