skanowanie0018 (39)

i

Różnorodność świata roślin 51

I

Glony zasiedlają wszelkie zbiorniki wodne-od oceanów i mórz po powstające okresowo po deszczach kałuże. Niektóre gatunki występują na mokrej ziemi, korze drzew, wilgotnych kamieniach, skałach itp., pokrywając ich powierzchnię zielonym nalotem. Pewne glony żyją nawet na śniegu. Niektóre sinice i zielenice są elementami składowymi porostów-osobliwych organizmów roślinnych, powstałych w wyniku niezwykle silnego zespolenia i współżycia glonów z grzybami. Dla życia glonów niezbędna jest właściwa wilgotność. W czasie suszy (np. podczas wysychania kałuży) glony wytwarzają przetrwalniki i przechodzą w stan życia utajonego. Z nastaniem dogodnych warunków powracają do normalnego życia.

Ze względu na sposób bytowania w środowisku wodnym wyróżnia się glony planktonowe i osiadłe. Glony osiadłe są przytwierdzone na stałe do podłoża. Przeważnie są to organizmy wielokomórkowe, o pokaźnych rozmiarach. Takim glonem występującym w wodach słodkich jest na przykład ramienica - przedstawiciel zielenic. Brunatnice i krasnorosty porastające dna mórz i oceanów tworzą często rozległe „łąki podwodne".. Zdarzają się jednak i jednokomórkowe glony osiadłe-ich zgrupowania występują w postaci zielonych lub brunatnych nalotów na przedmiotach zanurzonych w wodzie. Należy do nich m.in. Pinnula-r/a-okrzemka tworząca brunatne osady na liściach roślin wodnych. Glony wchodzące w skład planktonu to drobne, jednokomórkowe lub kolonijne organizmy swobodnie unoszące się w toni wodnej, na przykład zielono zabarwione jednokomórkowe sprzężnice: no-wik i kosmariurn. Glony planktonowe są przeważnie mikroskopijnych rozmiarów i swoją obecność ujawniają dopiero przy masowym wystąpieniu, kiedy to powodują tzw. zakwity, czyli zabarwienie wód.

Grupa glonów liczy łącznie ponad 30 tysięcy gatunków. Na wybranych przykładach omówione zostaną jedynie najważniejsze ich tvpy

% O Ą

W iciowcs (Mon a do ph y i a) -glony jednokomórkowe

Jednym z typów glonów reprezentowanych przez jednokomórkowe formy planktonowe są wiciowce. Są to organizmy z pogranicza świata roślin i zwierząt. Jednym z najpospolitszych gatunków tej grupy jest euglena zielona, czyli klejnotka (Euglena v/rid/s). G\or\ ten występuje powszechnie w niewielkich zbiormkach wodnych o dużej zawartości substancji organicznych.

Ciało eugleny ma kształt wydłużony, wrzecionowaty (rys. 3.9). Otacza je białkową błona, tzw. pelfiku-la-cienka warstwa zagęszczonej cytoplazmy. Z przodu ciała znajduje się lejkowate-zagłębie.njejDrowa-dzące -do-wnętrza komórki. Z dnajeao zagłębienia wyrasta wić, która jest.organęllą ruchu eug!eny,_Wić— eugleny jest u nasady rozdwojona. Różne gatunki wiciowców mają jedną, dwie lub wieie wsc:.

...Kornócka eugleny jest .wypełniona cytoplazmąj zawieszonymi w niej organelłamL(rys. 3.9). Najważniej-

Rys. 3.9. Euglena zielona

szą z nich Jesi^jąfLcojjmieszczone__w tylnej części komórki. W cześcLprzednieiJżnaieLuiesje wodniczka tętniącą-organeHa służąca do regulpwąnia.ciśnienia osmotycznego komórki, spełniająca zarazem czyn-Sosćf wydalniczeTWodniczka tętniąca wfaż~z~'ześpó-łem otaczających ją pęcherzyków zbiera zbędne produkty przemiany materii i kurcząc się rytmicznie wydala je na zewnątrz przez przednie zagłębienie ciała. W^poblizu nasady wicLznaiduie siecze rwo na-plamka oczna ^ śtlgmaT Jest to organella świątłocjŁula^