skanowanie0042 (20)

30

jeśli źródła te wystąpiły na stanowisku, którego granice wyznaczyliśmy w sposób jednoznaczny. Tak więc kryterium ilościowe dla stwierdzenia "śladu osadnictwa" odgrywa pewne znaczenie, ale jest ono uwarunkowane kontekstem i zalety od tego, czy stwierdziliśmy istnienie stanowiska z jednym lub wieloma punktami osadnictwa, czy też znaleźliśmy źródła nie pozwalające na tego rodzaju stwierdzenie.

W dziale czwartym należy więc: albo wpisać kolejno wyróżnione punkty osadnicze albo ślad osadnictwa. Horyzontalne linie przerywane sygnalizują sposób zapisywania informacji.

Do zapisu w trzech rubrykach charakteryzujących "punkt osadniczy" lub "ślad osadnictwa" należy wykorzystywać zasób terminów stosowanych powszechnie w pracach archeologicznych dla określenia funkcji, chronologii i kultury. W żadnym wypadku nie należy stosować terminów ad hoc tworzonych, dotychczas nie publikowanych i nie przyjętych wśród specjalistów.

Z uwagi na rozmaite systemy skrótów stosowane obecnie, nazwę kultury należy pisać w pełnym brzmieniu lub stosować wykaz opracowany przez R. Mazurowskiego /1980/. Jeśli określenie nastręcza trudności z uwagi na wątle przesłanki, należy je opatrzyć znakiem zapytania; również wtedy, gdy żadna hipoteza nie wydaje się uzasadniona należy w^rpisać znak zapytania. Obliguje to jednak do bliższego wyjaśnienia sprawy w uwagach dodatkowych na drugiej stronie Karty,

/1 / Funkcja obiektu. Określenie funkcji punktu osadniczego na podstawie jedynie badań powierzchniowych należy do najtrudniejszych, choć do dyspozycji mamy tylko trzy kategorie: osadę, cmentarzysko i skarb. Każda z nich może być jednak uzupełniona dokładniejszym określeniem precyzującym funkcje, które według naszej oceny były dominujące lub których charakter określają znalezione przez nas relikty lub ślady.

Osada - obozowisko /zwłaszcza w odniesieniu do najstarszych okresów/, osada obronna, osada otwarta, wieś, miasto; urządzenia obronne - grodzisko, wały, fortyfikacje, mury, zasieki, fosy;

4rwi^^>S;aw««f.'ŁVŁ;‘.

urządzenia produkcyjno-gospodarcze - piece, jamy, kopalnie, miejsca eksploatacji surowca; urządzenia komunikacyjne - droga, most, port; obiekty kultowe - świątynia, kręgi, kościół, kaplica.

Cmentarzysko - płaskie, kurhanowe, szkieletowe, ciałopalne, grób pojedynczy.

Skarb    - zespół monet, ozdób, narzędzi, itp.

Wymienione przykładowo określenia nie; są terminologicznie "ostre" i na stanowisku mogą występować równocześnie ślady punktów osadniczych spełniających różnorodne funkcje. Jeśli istnieją podstawy należy więc wymienić wszystkie domniemane funkcje danego punktu osadniczego.

/2/ Określenie "kultura" należy rozumieć i stosować zgodnie z powszechnie przyjętą w archeologii terminologią i stosowanym pojęciem kultura /wykaz roboczy podaje R. Mazurowski, 1980, s. 146-149/. Jeśli w użyciu są określenia innego rodzaju, np. cykl, przemysł, itp., można wymienić je dodatkowo /w nawiasie/.

/3/ Określenie "bliższa chronologia" należy rozumieć jako postulat sprecyzowania epoki, okresu lub fazy, z których pochodzą, źródła sygna-. lizujące istnienie punktu osadniczego. Należy dołożyć starań, aby jak najdokładniej ustalić chronologię w takim stopniu, na jaki pozwala obecny dorobek archeologii, na podstawie przesłanek wynikających z oceny materiałów pozyskanych w czasie badań powierzchniowych.

/4/ Informacje dotyczące chronologii i kultury uzupełniane są przez rubryki dotyczące źródeł zebranych na stanowisku. W pierwszej "materiał masowy" - należy podać ilość znalezisk, a więc ułamków naczyń, wyrobów ceramicznych innego rodzaju, kości, polepy surowca krzemiennego, itp. i albo liczbę egzemplarzy, albo wagę znalezisk. W rubryce "znaleziska wyodrębnione" należy wymienić tylko te zabytki ruchome, które mają szczególne znaczenie dla określenia chronologii /ozdoby, monety/, narzędzia pracy, przedmioty artystyczne, fragmenty naczyń.