skanuj0003 (518)

Pierwsze badania problemu wskazywały na celowość wykorzystania w praktyce stylu demokratycznego ze względu na jego większą efektywność i aspekty humanitarne. Jednakże późniejsze analizy nie zawsze potwierdzały przewagę stylu demokratycznego, pod względem efektywności - wskazywały nato«?aw&st na potrzebę uwzględnienia innych * Kryfenów i zmiennych, co zostało podjęte przez współczesnych badaczy.

Tak np. R. Tannenbaum i W. Schmidt uważają, że zachowanie kryteriów w odniesieniu do podwładnych można wyrazić jako kontinuum. Bieguny tego kontinuum stanowią przeciwstawne style kierowania: autokratyczne skoncentrowane na osobie kierownika oraz partycypacyjne, ogniskujące uwagę na pracownikach. Biorąc pod uwagę rolę odgrywaną przez kierownika i podwładnych autorzy wyróżniają siedem stylów.

Styl 1	autokratyczny 2	3	4	5	Styl 6	partycypacyjny 7
kierownik	kierownik	kierownik	kierownik	kierownik	kierownik	kierownik
podejmu-	"sprzedaje”	przedsta-	przed-	przed-	określa	pozwala
je decyzje	decyzję	wia idee i	stawia	stawia	ograni-	podwładnym
i		zachęca do	próbną	problem,	czenia i	na funkcjo-
oznajmia		zadawania	decyzję	daje	pozosta-	nowanie w
ją podwład nym		pytań	{przedmiot do zmian)	sugestie i podejmuje decyzje	wia grupie podjęcie decyzji	ramach ograniczeń określonych przez siebie

Tabela. Kontinuum zachowań kierowniczych.

Wyboru jednego ze stylów można dokonać dopiero po rozpatrzeniu trzech grup zmiennych: Dotyczące kierownika : jaki jest preferowany styl kierowania . oparty na oczekiwaniach, wartościach, wiedzy, doświadczeniu, poczuciu bezpieczeństwa i zaufaniu do podwładnych? Dotyczące podwładnych : jaki jest preferowany przez nich styl kierowania, oparty na oczekiwaniach, doświadczeniach etc ? Ogólnie, im bardziej chętni i zdolni są pracownicy do partycypacji, tym więcej powinni mieć swobody i bardziej uczestniczyć w procesie kierowania - i odwrotnie.

Dotyczące sytuacji: jakie są cechy otoczenia, np. rozmiary organizacji, struktura, klimat, cele, technologia, styl działania wyższego przełożonego, czas do dyspozycji ?

Inna propozycja badawcza stylów kierowania /przywództwa/ je.st autorstwa R.Likerta. Autor badając ze współpracownikami najbardziej i najmniej efektywne organizacje /jednostki/ dochodzi do wyodrębnienia czterech rodzajów /systemów/

1.    Autokratyczny surowy

2.    Autokratyczny życzliwy

3.    Konsultacyjny

4.    Partycypacyjny

Elementami, które rozpatruje Likert przy zakwalifikowaniu stylu do jednego z wyżej wymienionych systemów są : podejmowanie decyzji, ustalenie celu, motywowanie i komunikowanie się. Stylem /systemem/ idealnym dla niego jest system partycypacyjny /participative groupZ. Cechy zidentyfikowane w najbardziej efektywnych organizacjach są zbieżne z koncepcją tego systemu. Są to : Zasada wspierania pracowników, dostrzegania ich wartości i ważności, grupowego podejmowania decyzji, ałe z pozostawieniem kierownikowi ich egzekucji i odpowiedzialności, ustalenia ambitnych celów i wysokich oczekiwań względem wykonania. Można więc tu dostrzec dążenie do wysokiej orientacji na ludzi, jakość ich współdziałania /komunikacji/ oraz na cele /zadania/.