6.1. Definicja i zakres pojęcia „ turystyka kwalifikowana (turystyka aktywna) ” 251
Ryc. 35. Elementy turystyki kwalifikowanej
Źródło: opracowanie własne.
kę przygodową (ryc. 35). Podstawę przy wyróżnianiu turystyki specjalnych zainteresowań (hobbystycznej) stanowi przede wszystkim element poznawczy, edukacyjny, ale oczywiście ważne jest też dobre przygotowanie turysty pod względem kondycyjnym, edukacyjnym oraz technicznym (umiejętność korzystania ze specjalistycznego sprzętu). Z kolei turystyka przygodowa jest nastawiona przede wszystkim na osiągnięcie określonego poziomu ryzyka i poniesienie wysiłku fizycznego przez jej uczestników [Weaver 2001a, 2001b]. ,JZatem wędrówki po stromych górach czy spływy po wartkich rzekach są w przypadku turystyki przygodowej oceniane z punktu widzenia indywidualnych pasji i upodobań turystów, a nie zainteresowań naukowych” [Duiydiwka 2003,164]. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że jest wiele sytuacji, w których turyści są w jednakowym stopniu zainteresowani stawianiem czoła wyzwaniom, co chęci poszerzenia wiedzy.
Termin „turystyka kwalifikowana” powoli zaczyna być wypierany przez określenie „turystyka aktywna” (ang. actwe tourism). Świadczy o tym m.in. analiza materiałów promocyjnych. Nawet na stronie internetowej PTTK określenie „turystyka aktywna” zastąpiło termin „turystyka kwalifikowana” [http://www.pttk.pl]. Pojawia się jednak pytanie czy rzeczywiście termin „turystyka aktywna” powinien zastąpić określenie „turystyka kwalifikowana”. Wydaje się, że nie. Turystyka aktywna jest bowiem nieco inaczej definiowana. A. Andrejuk [1998,24] określa turystykę aktywną jako formę turystyki „...w której głównym lub ważnym elementem wyjazdu - niezależnie od czasu jego trwania - jest podejmowanie szczególnego rodzaju aktywności rekreacyjnej lub hobbystycznej”. Jej związek z aktywnością fizyczną podkreślają też J. Swarbrooke i in. [2003]. Z kolei W. Lewandowski [2005, 78] traktuje turystykę aktywną jako turystykę samodzielną, tworzoną lub współtworzoną przez turystę, „...gdzie aktywność wiąże się nie tylko z aktywnością fizyczną, ale również intelektualną”. W definicjach tych nie podkreśla się więc już konieczności posiadania określonej kondycji psychofizycznej oraz umiejętności posługiwania się sprzętem turystycznym. Są niejako łagodniejsze w swojej wymowie. Nasuwa się więc przeświadczenie, że turystyka aktywna jest adresowana do szerszego