56
iSS •
I ' ' '
«!
jarzenia się tuku zależą od chwilowej biegunowości. Na skutek'różnych warunków emisji elektronów z elektrody wolframowej I materiału rodzimego następuję jak gćtyby prostowanie prądu - w obwodzie spawania pojawia się składowa stała prądu przemiennego (rys. 38).
Składowa stała jest niekorzystna, gdyż:
- zmniejsza efekt rozpylania warstewki tlenków,
- wytwarza składową stałą pola magnetycznego, co powoduje przesycenie rdzenia transformatora, w wyniku czego wzrasta prąd po jego stronie pierwotnej,
- powoduje, że łuk jarzy się niestabilnie, tak że napięcie łuku w'!óbu połówkach jest nierówne.
W celu likwidacji składowej stałej urządzenia do spawania rrfetodąTlG wyposażone są zazwyczaj w baterię kondensatorów, akumulator lub urządzenie elektroniczne wytwarzające prąd przeciwnie skierowany niż składowa stała.
Odmianą spawania metodą TIG jest spawanie tą metodą prądem impulsowym (rys. 39). Pozwala to na rozszerzenie możliwości zastosowania tej metody poprzez racjonalne kierowanie topieniem i krzepnięciem spoiny.
Rys. 39. Przebieg zmian natężenia prądu przy spawaniu metodą TIG lukiem impulsowym (Jp - prąd podstawowy, Ja - prą^l impulsu, tp - czas przerw, li - czas impulsu)
Kiedy impuls ma wartość maksymalną, następuje topienie metalu, a przy jego wartości minimalnej podtrzymywane jest jarzenie łuku. Zmieniając amplitudę, częstotliwość, czas trwania impulsów i prędkość spawania można regulować ilość ciepła wprowadzanego do metalu. Współczynnik wypełnienia impulsu (fc/ft+tp)) wynosi 20-60%. Spawanie impulsowe umożliwia ograniczenie jeziorka spawalniczego, gdyż
każdy oddzielny punkt podczas przerwy impulsu praktycznie w pełni krystalizuje, a przy następnym impulsie roztapia się kolejny punkt. W ten sposób ułatwione zostaje spawanie w trudnych położeniach przestrzennych. Spawanie prądem impulsowym ma zastosowanie przy łączeniu cienkich blach (mała ilość wprowadzanego ciepła -małe odkształcenia), przy spawaniu elementów o znacznie zróżnicowanej grubości, przy spawaniu stali węglowych ze stalami stopowymi oraz przy wykonywaniu warstw przetopowych dla grubszych spoin.
Oprócz najczęściej używanego do osłony łuku argonu, stosowany jest także hel, przy czym w tym przypadku spawa się zawsze (niezależnie od rodzaju materiału) prądem stałym, biegunowością ujemną.
Metoda TIG znalazła zastosowanie do spawania:
- aluminium i jego stopów,
- miedzi i stopów Cu,
- stali wysokostopowych,
- stali niskostopowych, szczególnie przy łączeniu rur (warstwy przetopowe),
- innych metali, takich jak: ołów, tytan i nikiel.
7.5.2. Spawanie metodami MIG i MAG
Spawanie przy użyciu topliwej elektrody metalowej może być realizowane w osłonie gazów obojętnych (metoda MIG) lub aktywnych (metod MAG). Schemat spawania tymi metodami pokazano na rys. 40. Jak wynika z rys. 40, łuk jarzy się pomiędzy drutem elektrodowym, podawanym przez rolki napędowe do strefy stapiania, a spawanym przedmiotem.
W skład stanowiska do spawania wchodzą:
- źródło prądu stałego (charakterystyka płaska),
- podajnik elektrody,
- układ sterowniczo-pomiarowy,
- uchwyt,
- butla z gazem ochronnym.
W zależności od rodzaju łuku elektrycznego sposób spawania w osłonie gazów ochronnych może się dzielić na: