skanuj0012

natomiast czynnik zabawowy, chęć sadystycznego wyżycia sięi, Pospiszyl (1973) stwierdza, że u gwałcicieli typowa jest wczesna inicjacją seksualna, nadmierne zainteresowanie seksem, łatwość' mówienia o sprawach seksualnych.

Czapów (1973), omawiając gwałty, zbiorowe, podaje, że u, 323 badanych sprawców rozpoznano osobowość dyssocjalną, ustal łono uczestnictwo w towarzyskich kręgach zabawowych o cha-' rakterze chuligańskim. Ważna jest pozycja lidera grupy, który najczęściej ma wysoki poziom agresywności, osobowość o cechach destrukcyjnych, jego doświadczenia seksualne z reguły były wczesne i orgiastyczne, cechuje go większa wrogość wynikająca z lęku przed odtrąceniem i niższy poziom przeżywania winy. Celem przestępstwa jest nie tyle redukcja napięcia, co pobudzenie seksualne.

Filipiak i Majerczak (1974) na podstawie badania 365 sprawi! ców zgwałceń z terenu województwa wrocławskiego stwierdzali ją, że są oni stosunkowo młodzi, mają niski poziom wykształcę-' nia, niski poziom kultury seksualnej, nieuregulowane życie sek-1 sualne, brak stałego miejsca pracy, często są pod wpływem alkoholu.

Dziekońska-Staśkiewicz (1976) na podstawie analizy 187 akt spraw o zgwałcenie stwierdza, że 78% sprawców miało poniżej 30 lat, wykształcenie podstawowe miało 60% sprawców, pod Wpływem alkoholu działało ponad 50%, dewiacje psychiczne i charakterologiczne rozpoznano u 15%. Interesujące są przedstawione przez autorkę dane o następstwach zgwałceń: ćiężkię uszkodzenia ciała stwierdzono u 4 ofiar, lekkie uszkodzenia ciała — u 110, psychiczne następstwa agresji — u 26, deflorację — u 22, ciążę — u 2, szok nerwowy — u 17, stan nerwicowy — u 9.

Z wypowiedzi uczestników II Krajowego Sympozjum na temat „Nietypowe zachowania seksualne” (Jabłonna 1976) wynikało, że liczba gwałtów jest wyższa w miastach, u 67% spraw- • ców rozpoznano agresję seksualną, 65% z nich miało niekorzystne warunki rodzinne. Gwałty służą rozwiązywaniu wewr.;; nątrżpsychicznych problemów jednostki lub problemów interpersonalnych, często są wynikiem odrzucenia przez rodziców, co prowadzi do frustracji rozwiązywanej przez agresję. Ważna jest postawa kobiety. Podkreślano, żę stanowcza obrona może uniemożliwić gwałt. Gwałty rzekome najczęściej zgłaszają ko- . biety w wieku do 17 roku życia. Wśród ofiar zgwałceń znajdują się: kobiety przypadkowe (i tu ważna jest postawa obronna ujawniana wobec agresorów), grupa nieświadomie prowokująca (łatwe nawiązywanie znajomości, popisywanie się rzekomym doświadczeniem seksualnym, a później zaskoczenie rozwojem sytuacji), grupa świadomie zachowujących się kobiet, które najpierw prowokują, a później usiłują Wycofać się w ostatnim momencie, co często bywa już bezskuteczne.

Jabłońska (1977) po przebadaniu 23 przypadków zgwałceń zbiorowych z terenu Warszawy stwierdza, że w 18 przypadkach kobiety zachowywały się lekkomyślnie, a w 7 — prowokująco seksualnie. W 17 przypadkach sprawcy nie mieli wcześniejszego zamiaru popełnienia przestępstwa, który ostatecznie powstał w sprzyjającej sytuacji. 75% zgwałceń dokonano w godz. 2Ó⁰⁰—2 2 ⁰⁰, 10 ofiar przebywało w mieszkaniu jednego ze sprawców. Większość sprawców była obca ofiarom.

Szczyrba (1979), omawiając gwałty zbiorowe,, stwierdza, że charakterystyczne dla ofiar było wstępne stadium dentóraliza-cji, ponadto występowało u nich „zawinione” zachowanie się — lekkomyślność, prowokacja, naiwność. Ofiary nie wykorzystywały dostępnych im środków obrony, nie składały wniosków

0    ukaranie. Część ofiar nie przejawiała poczucia krzywdy

1    utrzymywały one później kontakty ze sprawcami.

Baurman (1981) na podstawie badań 8 058 pokrzywdzonych z terenu Dolnej Saksonii stwierdza, że następstwa psychiczne w wyniku przestępstwa wystąpiły u 35% pokrzywdzonych. W związku z tym autorzy widzą potrzebę nowego zdefiniowania pojęcia gwałtu, dotychczasowe bowiem jest niewystarczające.

Hassler (1982), analizując 118 przypadków zgwałceń dokonanych w Szwajcarii, podaje, że sprawcy byli stosunkowo młodzi, 50% z nich było stanu wolnego, a 57% ofiar było w wieku 15—19 lat. Najczęściej gwałcone były kelnerki i prostytutki. W 30% przypadków gwałtu występowała intoksykacja alkoholowa sprawców lub ofiar. Przestępstwa zgwałcenia były najczęściej planowane.

Malamuth (1981), analizując wyniki badań dotyczących fantazjowania o gwałcie, stwierdza, że ekspozycja gwałtu może pobudzać niektóre osoby do fantazji o gwałcie, co ma szczególne znaczenie dla zrozumienia oddziaływania publikatorów, które mogą formować zachowania dewiacyjne. Wśród badanych 29 mężczyzn, którzy poddani byli stymulacji wizualnej (12 slajdów, któirych treść dotyczyła gwałtu) oraz audiowizualnej, wielu z nich reagowało podnieceniem seksualnym zarówno przy scenie gwałtu, jak i przy okazywaniu przez ofiary nienawiści do mężczyzny. Powtarzająca się stymulacja o tej treści, zdaniem autora, może wywołać zachowania antysocjalne u poprzednio zdrowych osób.

Schiff (1981) analizując kontrowersyjny problem gWałtu na osobie współmałżonka i na podstawie własnych badań stwierdza, że jest to zagadnienie bardzo niejasne i dyskusyjne. Weh-ner -SDavin (1981) uważa, że gwałty w krajach Europy Zachodniej są zjawiskiem masowym, zagrażającym bezpieczeństwu

6—Seksuologia.., 81