energię sieciową, tj. największą wartość bezwzględną UR. Można również stwierdzić, że granice zakresu trwałości różnych typów są nieco mniejsze od wartości granic podanych poprzednio, opartych na przesłankach czysto geometrycznych (tabl. 2.38).
Tablica 2.38
Zakresy trwałości teoretycznej różnych typów struktur
Typ |
r+lr- |
CsCl |
1 -0,70 |
NaCl |
0,70-0,35 |
ZnS |
0,35-0,15 |
BN |
0,15-0 |
Trzecim kryterium trwałości jest stopień wypełnienia przestrzeni (/); trwałe struktury jonowe powinny być strukturami zwartymi. Na rysunku 2.40 przedstawiono/jako funkcję r+ /r_ dla trzech typów struktur MX. Dla r+ = 0, jony ujemne tworzą najgęstsze ułożenie
Rys. 2.40. Wypełnienie przestrzeni jako funkcja stosunku r(kation)/r(anion)
regularne F w strukturach NaCl i ZnS;/ wynosi wówczas 0,741 (patrz s. 164). Również dla r+ = 0, lecz w strukturze CsCl, jony ujemne zajmują naroża sześcianu o krawędzi 2r_. W tym przypadku
/ = (47u/3)ri/8ri = 0,524
Gdy r+ przestaje być równe zeru i wzrasta, jony dodatnie zajmują luki międzywęzłowe w ułożeniu jonów ujemnych, nie zakłócając tego ułożenia pod warunkiem, że stosunki r+/r_ pozostają większe od wartości 0,23, 0,41 i 0,73 odpowiednio dla typów ZnS, NaCl i CsCl. Wartość/powinna więc wzrastać proporcjonalnie do r%. Po przekroczeniu tych
186