w postaci, par jonów, utworzonych przęz przyłączenie cząsteczki kwasu octowego [37,48,168]. Natomiast wskaźniki, które są słabymi zasadami występują głównie w postaci niezdysocjowanej i niezjonizowanej, a więc tworzą^ pary jonów tylko w niewielkim zakresie:
(D
Ind + HAc <± ;-;ind H®Ac© ^ Ind H® + Ac© para jonów dysocjacja
HAc —oznacza kwas octowy
IndH+Ac- i Ind H+ są kwasowymi postaciami wskaźnika. Dysocjacja pafy jonów Ind H+Ac~ zachodzi w bardzo niewielkim stopniu i nie ma wpływu na barwę wskaźnika. Dlatego można ją pominąć w dalszych rozważaniach. Stałą jonizacji wskaźnika A?nd w roztworze 100% kwasu octowego można przedstawić wzorem:
^Ind k Lind H®AC©] = [Ind A] ' .
' [Ind] [Ind B] ■
gdzie:
[Ind A] — stężenie kwasowej postaci wskaźnika,
[Ind B] — stężenie zasadowej postaci wskaźnika,
[Ind A] i [Ind B] różnią się od siebie zabarwieniem.
Stała jonizacji dla wskaźników, które mogą mieć praktyczne zastosowanie przy miareczkowaniu w środowisku kwasu octowego wyraża się liczbą 0,01 lub mniejszą w zależności od mocy zasadowej wskaźnika. Im wskaźnik jest słabszą zasadą, tym trudniej przyjmuje proton od kwasu octowego i dlatego jego stała jonizacji w 100% kwasie octowym jest niższa. Wskaźnik będzie więc występował głównie w postaci zasadowej [Ind B] decydującej o jego zabarwieniu.
W 100 %; kwasie octowym stosunek stężenia kwasowej postaci wskaźnika do
jego postaci zasadowej. ^nd a tym samym zabarwienie wskaźnika, nie zmienia [Ind B]
się po dodaniu innej zasady. Na tym polega podstawowa różnica między zachowaniem się wskaźników w wodzie i kwasie octowym jako rozpuszczalniku, np. w wodzie wskaźnik o charakterze słabej Zasady istniejący w 50% w postaci zdysocjowanej i w 50% w postaci niezdysocjowanej (barwa przejściowa wskaźnika)?zostanie ilościowo przeprowadzony w postać niezdysocjowaną po dodaniu śladu mocnej zasady.
Wskaźnik o charakterze bardzo słabej zasady reaguje z kwasem nadchlorowym w następujący sposób:
Ind + HCI04 Ind H®CI04© Ind H® + CI04© (3)
Zabarwienie nadchloranu wskaźnika, czyli kwasowej postaci wskaźnika (Ind A) różni się od barwy wolnego wskaźnika (Ind B) występującego w 100% kwasie octowym.
Łatwość z jaką dana zasada łączy się z kwasem nadchlorowym można określić za pomocą stałej tworzenia nadchloranu zasady (BH+Cł04~)s Stała ta jest większa niż stała tworzenia nadchloranu wskaźnika (Ind H+C104"), stąd najpierw w reakcję z kwasem nadchlorowym wchodzi oznaczana zasada. W czasie miareczkowania
301