skanuj0005

PSYCHOLOGIA KLINICZNA - PRZEDMIOT I ZADANIA

Odrębność psychologii klinicznej można uzasadniać:

1.    ontologicznie - tzn. wskazanie klasy zjawisk, którymi powinna się ta dyscyplina zajmować

2.    epistemologicznie - nie dokonując żadnych założeń na temat rzeczywistości, natomiast przyjmuje się, że istnieją nieograniczone możliwości tworzenia obrazów tej rzeczywistości. Obrazy owe mogą się różnić:

-zakresem uwzględnianych zjawisk -szczegółowością odwzorowania - poziomem uporządkowania informacji o rzeczywistości.

Najważniejszym kryterium różnicującym poszczególne dziedziny nauki jest stopień abstrakcji w rekonstruowaniu badanej rzeczywistości.

Jak twierdzi K.B. Madsen, ...nauka może koncentrować się na:

■    rejestracji faktów (warstwa opisowa nauki)

■    określaniu związków między obserwowanymi faktami (konstrukty hipotetyczne)

3.    ontologiczno - epistemologicznie - jest to jednocześnie wskazanie dla danej dyscypliny naukowej pewnego obszaru badawczego oraz aspektu, pod jakim ten obszar powinien być badany (to wiąże się ściśle z procesem abstrakcji).

Psychologia kliniczna różni się od pozostałych subdyscyplin psychologicznych zakresem badanych zjawisk. Jest zainteresowana badaniem określonej klasy obiektów (elementów) rzeczywistości, odznaczających się pewnymi właściwościami.

Jakie to obiekty i o jakich właściwościach?

Psychologia kliniczna zajmuje się analizą zaburzeń zachowania, dysfunkcjami psychicznymi, ludźmi niedostosowanymi do otoczenia itd. Natomiast np. psychologia społeczna (wg Franklina)jest to „naukowe badanie interakcji zachodzących między ludźmi, jednostkowych procesów w społecznych sytuacjach bodźcowych orz społecznej struktury w relacji do jednostki”. Zaś zdaniem Aronsona „psychologia społeczna , bada sytuacje społeczne, które wpływają na zachowanie się ludzi”.

Wg Lewickiego - psychologia kliniczna jest dziedziną psychologii stosowanej

■    ma własny obszar badań i praktyki

■    jest dziedziną nauki o zaburzeniach zachowania

Kiedy zaburzone jest zachowanie? Gdy nie spełnia jednej z dwóch funkcji regulacyjnych:

-nie zaspakaja potrzeb człowieka, zwłaszcza potrzeby rozwoju (zaburzona funkcja standardów samoregulacji

- nie służy wypełnianiu zadań życiowych wynikających z wymagań otoczenia - uspo łecznionej kultury.

(Jest to ujęcie systemowe - człowiek jako układ samoregulujący i samosterujący, pozostający w ścisłych relacjach z otoczeniem)

Ważnym obszarem zainteresowania psychologii klinicznej są także zaburzenia funkcji somatycznych i choroby somatyczne- (czynniki psychiczne w etiopatogenezie)- ten obszar zwany psychosomatyką i somatopsychologią - pokrywa się częściowo z obszarem badań psychologii lekarskiej.