Psychologia- nauka o zjawiskach psychicznych. T er min w użyciu od XVIII wieku. Wtedy też: ukazały się dwie prace Wolffa: „psychologia - empiryka”; „psychologia -racjonalizm"
Bardzo długo traktowano psychologię jako naukę o życiu umysłowym, zjawiskach i warunkach dotyczących tego zjawiska. Jako dyscyplina naukowa powstała w 1879r. Wówczas w Lipsku Wunt założył I laboratorium psychologiczne (zjawiska psychiczne, czyli tym co zjawia się w psychice - myśli, emocje, motywy, uczucia, pragnienia). Introspekcja - samoobserwacja.
Behawioryzm ('zachowawczość) - 1919r. Twórca: John Watson. To co sprawdzalne, obserwowalne, czyli ludzkie zachowania dopiero po obserwacji tych ocenia zachowanie.
Do lat 70 w polskiej psychologii interesowano się tylko rozwojem do lat studenckich. Lata 80 stały się przełomem, ponieważ zaczęto się interesować rozwojem człowieka w ciągu całego żyda.
Współcześnie przedmiotem psychologii jest człowiek w relacji z innymi, ze światem a ów stosunek przejawia się za pośrednictwem czynności Psychologia wedkig Tomaszewskiego - nauka o wyższych czynnościach psychicznych człowieka i o człowieku jako ich przedmiocie.
Czynności psychiczne - to procesy ukierunkowane na osiągnięcie akreślenego celu, zorganizowane i mające określoną strukturę, zmieniającą się stosownie do warunków tak, aby możliwość osiągnięcia celu była zachowana (czynności sąplastyczne). Ze względu na rezultat wyróżniamy:
Ł skierowane na otoczenie (na innych; np. produkcja stołu)
2. skierowane na podmiot (na nas samych; np. Nauka, zabawa)
3. których celem jest doskonalenie samych czynności (np. Gra na instrumencie)
4 służące bezpośredniej regulacji stosunków jednostki z otoczeniem.
Jak efektywne są czynności regulują3 wyznaczniki (czynniki):
3L Organizm (fizycznie, biologicznie) wyznacza możliwości fizyczne.
2. Środowisko otaczające - dostarcza bodźców fizycznych, społecznych, odbieramy te które mająnajwiększe znaczenie
3. Ja-jako podmiot poznający (Rubinstein) -prawo mówiące że bodźce zewnętrzne działają zawsze poprzez stan wewnętrzny organizmu, tzn. potrzeby, dążenia, myśli, intelekt, a stan wewnętrzny organizmu powoduje iż jednostka nastawia się na percepcję określonych bodźców.
Psychologia próbuje odpowiedzieć na kilka pytań:
* Jakie są właściwośd człowieka w różnych okresach jego życia?
* W jaki sposcb przebiega i czym się charakteryzuje proces rozwoju psychicznego?
* Jakie są prawidłowości powstawania i rozwoju procesów psychicznych oraz trwałych właściwości, umysłu, charakteru, i osobowości?
* Jakie są warunki i pod wpływem jakich czynników kształtują się stopniowo czynnośd człowieka i coraz bardziej sensowna jego działalność ?
Rozwój psychiczny to całokształt zmian ilościowych i jakościowych pozwalających na coraz lepszą regulację stosunków z otoczeniem.
Zmiany ilościowe - obowiązki, lia.
Zmiany jakościowe -oddziaływanie wychowawcze życia, kontaktów społecznych, heteroseksualnołć.
E. Hurlock wyróżnia cztery rodzaje zmian:
> wielkości - ilościowe
y* proporcji (postaw społecznych) - egocentryzm potem altruizm
> zmikanie starych właściwości fizycznych i psychicznych.
> Pojawianie się nowych właściwości psychicznych i fizycznych Cechy lozwaju psychicznego;
L Długotrwałość zmian rozwrjowych.
Z Uporządkowane następstwo zdarzeń.
3. Progresywny chaakter (pozwalający na coraz lepsze funkcjanowaiie).
Prawo jedności struktury i funkcji układu nerwowego - w miarę strukturalizowania się układu nerwowego możliwe staje się coraz lepsze funkcjonowanie jednostki, owo zaś funkcjonowanie sprzyja dalszej strukturalizacji układu nerwowego.
Różnicowanie - Integracja (scalanie się czynności). Aktywność globalna - cechuje dzieci, kompleks radosnego ożywienia od 3 msc.
Interioryzacja -eksterioryzacja czynności -uwewnętrznianie czynności, tworzenie wyobraźni -uzewnętrznianie tego co zrodziło się w umyśle (myśli, uczucia)
Socjalizacja - indywidualizacja czynności - stajemy się członkami wielu grup, potrzeba życia wśród łudzi, respektowanie potrzeb innych Nie jesteśmy anonimowi potrafimy pokazać siebie, styl życia, sposób zachowania.
Świadomość - automatyzacja czynności
Natywizm - opiera się na badaniach biologicznych (Darwin). Rozwój zależy od wyposażenia genetycznego, rola rodziców nieważna (mało istotna), wszystko zależy od genów. Koncepcja detamistyczna, nic nie można zrobić, zmienić.
Empiryzm - „Tabula rasa’', stajemy się takimi jakie jest otaczające nas środowisko (otoczenie). Wiara we wszechmoc pedagogiczną mogę zrobić wszystko. W psychologii odzwierciedla to Behawioryzm. Inni wpływająna nasze myślenie, nie jesteśmy w stanie ukształtować człowieka jak nam się podoba. Koncepcja dwurzymikowa - Konwergencji (Stan) - stwierdza że o rozwoju człowieka decydują aktualizując się pod wpływem określanych czynników zewnętrznych zadatki genetyczne.
Teoria czternrzynnikowa IM. Źehrowskal - o indywidualnym rozwoju człowieka decydują:
Zadatki anatom o - fizjologiczne - odziedziczone po przodkach (furkejemowanie naszych zmysłów, lepsze tub gorsze postrzeganie rzeczywistości) -warunek.
Środowisko (empiryzm) - wzorce kulturowe - warunek.
Aktywność własna - wyraz potrzeby człowieka do czynnego bycia w świecie -h. ważny czynnie.
Wychowanie i nauczanie - jako świadomie organizowane procesy -b. ważny czytnik.
Efekt Eihmana - w sytuacji presji społecznej ludzi zapominają o świecie swoich wartości, działają pod wpływem autorytetu.
Kwestia podziału na pewne odcinki czasowe.
Podział ogólny (Maria Przełącznik - Gierowska)
I okres - prenatalny (przedurodzeniowy)
II okres - dzieciństwo
L wczesne dzieciństwo, fazy:
a. noworodek (1 msc. Życia)
b. niemowlęctwo (do koka 1 roku)
c. małego dziecka (do końca 3 roku)
1