skanuj0031 (88)

149

ZNACZENIE CZYNNIKÓW KULTUROWYCH DLA ROZWOJU EKOTURYSTYKI

1. Ekoturystyka i jej miejsce w klasyfikacji form turystyki

W ostatnich latach obserwuje się gwałtowny wzrost popularności ekotury-styki. Jakkolwiek powszechnie używane, to stosunkowo młode pojęcie bywa różnie rozumiane. Najczęściej ekoturystyka definiowana jest jako aktywne zbliżenie do natury, prowadzące do poznania i zrozumienia związków człowieka z otaczającym go środowiskiem (Lewandowski 2005).

Ekoturystyka bywa często utożsamiana z turystyką przyrodniczą, ukierunkowaną na poznanie obiektów przyrody nieożywionej, jak też fauny i flory. Tym samym omawiane pojęcie byłoby przeciwstawieniem turystyki kulturowej, dla której głównym obiektem zainteresowania jest człowiek i jego dziedzictwo. Na podkreślenie zasługuje jednakże fakt, że dla ekoturystyki atrakcyjność naturalnych elementów środowiska ma wprawdzie podstawowe znaczenie, ale sfera kulturowa nie pozostaje niezauważona. W definicji ekoturystyki sformułowanej przez Zarębę (2000) podkreślono, że:

•    ekoturystyka jest formą aktywnego i dogłębnego zwiedzania obszarów o wybitnych walorach przyrodniczych i kulturowych;

•    ekoturystyka strzeże harmonii ekosystemów przyrodniczych i odrębności kulturowej lokalnych społeczności;

•    ekoturystyka dostarcza środków finansowych służących skutecznej ochronie wartości dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz przynosi realne korzyści społeczno - ekonomiczne miejscowej ludności.

Ekoturystyka jest więc formą turystyki w sposób szczególny akcentującą i wykorzystującą powiązania pomiędzy naturalnymi cechami środowiska a dorobkiem kulturowym gospodarujących jego zasobami ludzi. Człowiek zamieszkuje dziś we wszystkich zakątkach globu i każdy ziemski krajobraz został w pewnym stopniu przez niego przekształcony. Działalność ludzka jest jednym z wielu elementów wpływających na tempo i charakter zmian w krajobrazie i jako taka stanowi jedno z pól zainteresowania ekoturystyki. Dla wymienianych przez Krzymowską - Ko-strowicką (1995) głównych nurtów turystyki ekologicznej (powszechnie utożsamianej z ekotuiystyką) można łatwo wskazać odniesienia punkty odniesienia w sferze kulturowej:

1. Nurt poznawczy; indywidualne poznanie nie musi sprowadzać się do zjawisk przyrodniczych, ale może dotyczyć też np. obrzędowości danego regionu. Liczy się zrozumienie, często połączone z osobistym uczestnictwem w wydarzeniach, a nie jedynie bierna obserwacja zjawiska.