skanuj0035 (73)

153

ZNACZENIE CZYNNIKÓW KULTUROWYCH DLA ROZWOJU EKOTURYSTYKI

2. Atrakcyjność elementów kulturowych krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich dla ekoturystyki

Autorka podjęła próbę przeanalizowania omawianego zagadnienia na przykładzie północnej części regionu Wielkich Jezior Mazurskich. Omawiany teren leży w obrębie tak zwanych Zielonych Płuc Polski - obszaru o wysokim stopniu zachowania wartości przyrodniczych, z unikatowymi terenami podmokłymi, bogactwem rzeźby polodowcowej i mis jeziornych. Ze względu na warunki środowiska przyrodniczego region ten można wskazywać jako predestynowany do rozwoju ekoturystyki.

Wielkie Jeziora Mazurskie, podobnie jak całą Warmię i Mazury, wyróżnia nie tylko piękno i wysoki stan zachowania krajobrazu natralnego, ale także skomplikowana historia, i co za tym idzie, urozmaicony krajobraz kulturowy. W tabeli 1 przedstawiono elementy „biografii kulturowej” regionu o dużej atrakcyjności dla ekoturystyki. Dokonano podziału na obiekty materialne i elementy związane z tradycją i kulturą duchową. Obiekty materialne, najczęściej budowle, są stałym elementem krajobrazu. Mogą być atrakcyjne wyłącznie widokowo, bądź też przystosowane do zwiedzania czy zamienione na obiekty noclegowe. Elementy związane z tradycją czy kulturą duchową nie zawsze można bezpośrednio zaobserwować w krajobrazie. W pojęcie to wpisują się wydarzenia okolicznościowe - np. święta czy festyny będące manifestacją tradycji ludowej, a także obecność w krajobrazie miejsc legendarnych, których genius loci można docenić dopiero wówczas, gdy zna się związany z nimi przekaz.

Metodyka badania „biografii kulturowej”, czyli innymi słowy waloryzacji elementów historycznych w krajobrazie, została opisana przez badaczy holenderskich (Cuijpers 2004). Inwentaryzacja elementów punktowych, liniowych i powierzchniowych powstałych w różnych okresach służy skonstruowaniu mapy biografii krajobrazu. Powstałe opracowanie wskazuje obiekty i obszary będące najistotniejszymi składowymi historii badanego obszaru. Wyniki przeprowadzonego w ten sposób rozpoznania powinny być brane pod uwagę w procesie planistycznym.

Prezentowana tabela ukazuje specyfikę omawianego regionu, jaką jest nikły stopień zachowania tradycji w regionie. Na skutek zawirowań historii większość rdzennych Mazurów wyjechała po II wojnie światowej do Niemiec, a na ich miejsce przybyła fala osadników z Mazowsza i kresów wschodnich. Tym, co przetrwało, są obiekty kultury materialnej, składające się na niepowtarzalny krajobraz mazurski.