6,3. Obliczenia wytrzymałościowe gwintu 107
strukcyjnych możliwości dążyć do tego, aby rozkład nacisków był równomierny.
W połączeniach ruchowych podczas eksploatacji na skutek intensywniejszego wycierania bardziej obciążonych zwojów miękkiej nakrętki występuje samorzutnie wyrównywanie się rozkładu nacisków na całej długości złącza. W połączeniach spoczynkowych należy dążyć (o ile to możliwe) do złącz jednoimiennych.
Zniszczenie gwintu może nastąpić na skutek nadmiernego zużycia lub deformacji plastycznej na powierzchni nośnej, albo też na skutek złamania wynikłego ze zginania i ścinania. Dla pierwszego z 'Wymienionych przypadków obliczamy gwint z warunku nacisków
Qn
Q_
F
gdzie Q jest silą osiową w N, Qn =
< pdop MPa,
(6.48)
— siła normalna do powierzchni
COS aT
gwintu, Fn — powierzchnią nośną gwintu, F — Fn cos ar — rzutem powierzchni nośnej na płaszczyznę prostopadłą do osi gwintu, ds — średnią
N ■
średnicą roboczą w mm, tn — głębokością nośną gwintu w mm, n — - —
— liczbą zwojów gwintu na długości skręcenia N, P — podziałką gwintu, Pdop — naciskiem dopuszczalnym w MPa, określanym dla słabszego z dwóch współpracujących materiałów.
Wartości nacisków dopuszczalnych dla przeciętnych warunków wykonania gwdntów w połączeniach różnoimiennych podano w tablicy 6.1. W jednoimiennych złączach spoczynkowych wrartości nacisków dopuszczalnych można powiększyć o 20 -t- 50%.
Tablica 6.1. Dopuszczalne naciski w połączeniach gwintowych
w MPa
Połączenie | ||||
Materia! |
spoczynkowe |
półruchowe |
ruchowe | |
Żeliwo |
Ż1 150 |
12-5-15 |
' 8-5-10 |
• 4-5-5 |
maszynowe |
Ż1 200 |
15-5-20 |
10-5-12 |
5-5-7' |
Ż1 250 |
20-5-25 |
13-5-16 |
7-5-8 | |
Staliwo 150L |
ą- 250L |
25-5-30 |
16-5-20 |
O T—« ‘I* oo |
Stal St5 -f |
St7 |
32-5-40 |
20-5-27 |
11-5-14 |
Mosiądz |
miękki |
24-5-28 |
15-5-19 |
8-5-10 |
Brąz |
twardy |
32-5-40 |
22-5-27 |
11-5-14 |
Stopy lekkie |
miękkie |
6-5-8 | ||
twarde |
12-5-16 |