skanuj0055

Tego rodzaju próby np. nad ogólną strukturą potrzeb oraz zachowań interpersonalnych pracowników socjalnych, zostały już podjęte. Ich wyniki m.in. sugerują, iż naturalna struktura potrzeb istotnego odsetka pracowników wydaje się być niekorzystna z punktu widzenia osobowych predyspozycji koniecznych przy wykonywaniu tego zawodu (np. są to potrzeby uległości, agresji czy poniżania się); jak również, iż gros pracowników charakteryzuje postawa egocentryczna, autorytarna, zdecydowanie zaś mniej prospołeczna. Wyniki te wymagałyby oczywiście pogłębionych interpretacji, analiz czy dodatkowych badań.

Wyjątkową perspektywę badań ukrytych znaczeń zachowań pracowników socjalnych dają według autora badania nad rolą wiedzy w efektywności pracy socjalnej. Wiedza, którą operują pracownicy socjalni w swojej codziennej pracy, traktowana tutaj jest jako istotny czynnik ich zachowań praktycznych,. pod warunkiem odpowiedniej identyfikacji jej typów oraz rodzajów. W opracowaniu tym autor dokonał rozróżnienia wiedzy zweryfikowanej od przekonań i wartości, a także wiedzy przedrozumowej, hipotetycznej oraz fragmentarycznej, analizując praktyczne konsekwencje ich mieszania, tudzież dominacji. Osobny fragment poświęcony został również wyodrębnieniu roli tzw. wiedzy implicite oraz explicite_y tj. preferencji wiedzy ukrytej lub jawnej jako istotnego wskaźnika postawy bądź profesjonalnej, bądź niekompetentnej.

Wreszcie trzecim fragmentem tego rozdziału było zagadnienie analizy pracy socjalnej jako działalności kreatywnej. Autor w oparciu głównie o wybrane prace autorów Zachodnich zwraca uwagę na fakt, iż postawa pomocy, wsparcia oraz działalności stricte opiekuńczej można (należałoby) ujmować również w kategoriach postawy humanistycznej (np. „współczynnika humanistycznego”), o której mowa była przy okazji analizowania ukrytej funkcji wiedzy. Chodzi tutaj m.in. np. zarówno ó konieczną w tego rodzaju pracy wrażliwość na losy innych ludzi, jak i o niezbędny w niej pierwiastek wyobraźni poetycko-malarskiej, dzięki którym pracownik socjalny zdolny byłby do twórczej (nie rutynowej) postawy wobec podopiecznego, jak również nowatorskiej organizacji pracy, kierowania zespołami oraz placówką socjalną. Z załączonego tekstu w tym zakresie zdąje się również wynikać przesłanie, iż „poezja i humanizm” w pracy socjalno-wychowawczej, opisywanej najczęściej językiem scjentystycznym, mogą być również ujmowane w kategoriach diagnoz fenomenologicznych czy etnometodologicznych. W tym kontekście zarówno badacze, jak i pracownicy socjalni powinni posiadać również predyspozycje głębszego rozumienia symboli oraz znaczeń różnorodnych, ukrytych zachowań podopiecznych, dzięki czemu byliby oni zdolni zarówno do poszerzenia wiedzy w obszarze pomocy społecznej, a może nawet przybliżenia się do prawdy w tym zakresie.

Ablewicz K., Hermeneutyczno-fenomenologlczna perspektywa badań w pedagogice, Kraków 1994.    ~

Ablewicz K., Hermeneutyka i fenomenologia w badaniach pedagogicznych, (w:J S. Palka (red.). Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, Kraków 1998.

Babbie E.R., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2003.

Bochm W. W, The Naturę ofSocial Work, „Social Work" 1958, nr 3.

Bo wers S., The Naturę and Definition of Social Casework, „Social Casework" 1949.

Brągicl J., Kurcz A. (red.), Pracownik socjalny. Wybrane problemy zawodu w okresie transformacji społecznej, Opole 2002.

Cheetham J., Fuller R., McIvor G., Pech A. (red.), Evaluating Social Work Efecthness, Buckingham 1992.

Compton B. R., Galaway B.. Social Work Processes, Illinois 1984.

Coser L., Violence and the Social Structure, (w:) J. Masserman (red.), .Science and Psychoanalysys”, New York 1963, vol. 7.

Dubois M., Miley K. K., Praca socjalna. Zawód, który dodąje sił. Warszawa 1996.

Friedcnberg E., Corning of Age in America, New York 1969.

Garvin Ch. D., Seabury A., Działania interpersonalne w pracy socjalnej, Warszawa 1996.

Gniteckł J„ Zarys metodologii badań w pedagogice empirycznej. Zielona Góra 1993.

Gnitecki J., Elementy metodologii badań w pedagogice hermeneutycznej. Zielona Góra

1996.

Gordon W. E. Basic constructs for an Integratiue and generative conception of social work, [w:] G. Hcarn (red.), The generał systems approach: Contrbutions toward an holistic conception of social work, New York 1969.

Hudson B. L., Praca socjalna w ujęciu behawioralnym, (w:) Lishman J. (red.). Podręcznik teorii dla nauczycieli praktyki w pracy socjalnej. Warszawa 1996.

Irvine E.. Education for Social Work: Science or Humanity, New York 1969.

Jackson Ph., Life in the Ctassrooms, New York 1968.    - -

Janowski A., Uczeń w teatrze życia szkolnego. Warszawa 1989.

Kadushin A., Consultation in social work, New York 1977.

Konarzewski K., Jak uprawiać badania oświatowe? Metodologia praktyczna. Warszawa

2000.

Kozielecki J. Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa 1998.

Krasnodębski Z., Rozumienie ludzkiego zachowania. Warszawa 1986.

Kromolicka B., Społeczno-zawodowa rola pracownika socjalnego. Studium z pedagogiki społecznej. Szczecin 2002.

Lishman J. (red.). Podręcznik teorii dla nauczycieli praktyki w pracy socjalnej. Warszawa 1996.

Matwijów B.. Budowanie teoretycznej wiedzy pedagogicznej, (w:J S. Palka (red.). Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, Kraków 1998.

Matwijów B.. Strategia i typy badań pedagogicznych, (w:) S. Palka (red.). Teoretyczne podstawy pedagogiki, Kraków 1997.

Melghan R., Socjologia edukacji, Toruń 1993.

Miles M.B.. Huberman M . Analiza danych jakościowych, Białystok 2000.

113