skanuj007001

Hi O , jest białą substancją stałą, powstającą w wynikli reakcji ozonu z bromem lub w reakcji tlenu z bromem, zachodzącej pod wpływem cichych wyładowań elektrycznych. Związek ten jest utleniaczem i tworzy z wodą roztwory o odczynie kwaśnym Dawniej przypisywano BrO, nieprawidłowy wzór Br,O_s. BrO, jest nietrwały w temperaturach wyższych niż - 70"C

Sicdmiotlcnck dwuchloru ('1.0, jest stosunkowo trwałą cieczą, jedynym egzotermicznym tlenkiem chloru. Otrzymuje się go przez odwodnienie kwasu nadchlorowego za pomocą pięciotlenku fosforu Cl_aO, tworzy z. wodą kwas nadchlorowy

21100,^" a,o,

Pięciotlenek dwiijodu 1,0, jest białą substancją stałą, najtrwalszym tlenkiem fluorowca. Powstaje przez odwodnienie kwasu jodowego w wyniku ogrzewania do temp. 170 O 1,0,. ogrzewany do temp. 300 C. rozkłada się na pierwiastki. Jest bezwodnikiem kwasu jodowego i wykazuje działanie utleniające. 1,0, jest stosowany w analizie chemicznej do wykrywania i oznaczania tlenku węgla. Utlenia ilościowo CO do CO,, wydzielając jod, który można oznaczać przez miareczkowanie tiosiarczanem

Strukturę 1,0, przedstawiono

i rys. 5.43. °V . .z

Ky* J.4J

Związki 1,0, i 1,0., są jonowe i stanowią prawdopodobnie jodany IO* l<),

i i*’ (10,1,

5.5.9. Kwasy tlenowe

Chlor, brom i jod tworzą cztery szeregi kwasów o wzorach HOX, HXO,. 11X0, i 11X<>j. w których lluorowce występują na slojmiach utlenienia odpowiednio I. III, V i VII.

Jony tych kwasów mają następujące struktury:

We wszystkich przypadkach atomy fluorowany ulegają hybrydyzacji •./>', a ponieważ poziomy s i ;> różnią się znacznie energią, zhybryilyzowaiie orbitale \/>^J tworzą dość słabe wiązania a. Trwałość tych jonów jest wynikiem utworzenia silnego wiązania px-dn między zapełnionymi orbitalami 2p tlenu a pustymi orbitalami d atomów łluorowca. Fluor nie ma orbitali d i nic może tworzyć wiązań pn-dx, fluor nic może więc tworzyć kwasów tlenowych Wiele tlenowych kwasów fluorowców występuje tylko w roztworze lub w postaci soli.

Kwasy chlorowcowe(l) HOX. Kwasy HOC1, HOlir i HOI są słabymi kwasami i istnieją jedynie w roztworach wodnych. Można je otrzymać przez wytrząsanie świeżo wytrąconego llgO z wodą nasyconą odpowiednim fluorowcem

2llgO + H/) + 2CI, - llgOUgCl, ♦ 2IIOCI

Najtrwalszy jest kwas podchlorawy, a podchloryn sodu stosuje się do bielenia tkanin bawełnianych. NaOCI wytwarza się w przemyśle przez elektrolizę solanki. W procesie tym na katodzie wydziela się wodór, powodując wzrost stężenia jonów Oli w roztworze. Mieszanie elektrolitu powoduje, że utworzony na anodzie chlor reaguje z. jonano wodorotlenkowymi, zanim zdąży wydzielić się jako gaz

Fluorowcc Cl_a, Hr_i i l₂ rozpuszczają się w pewnym stopniu w wodzie, tworząc uwodnione cząsteczki X₂ oraz jony X i OX

W nasyconym roztworze chloru około dwie trzecie tego pierwiastka występuje w postaci uwodnionych cząsteczek, reszta jako kwasy: solny i podchlorawy W podobny sposób powstaje mniejsza ilość HOBr, a także znikomo mała ilość IIOI. Wszystkie jony OX można otrzymać przez rozpuszczanie fluorowców w NaOH

Jony OX wykazują tendencję do dysproporcjonowania

W temperaturze pokojowej powstają podchloryny, natomiast w gorącej wodzie proces dysproporcjonowania przebiega szybko i powstają chlorany. Podbrominy można otrzymać tylko w temp ok. 0°C, a podjodyny szybko dysproporcjonują w każdej temperaturze.

Kwasy chlorowcoweflll) HX()₂. Jedynym znanym kwasem lego typu jest kwas chlorawy HCI0₂. Istnieje on tylko w roztworze, jest jednak mocniejszym kwasem niż HOCI. Chloryny otrzymuje się jako produkty reakcji CI0₂ i nadtlenku sodu <lub nadtlenku wodoru i wodorotlenku sodu) W wyniku ogrzewania chloryny dysproporcjonują tworząc chlorany i chlorki

200, ♦ N«,0, • 2N.CTO, * O, łNaCIO, -2N»CIO, r NaCI

273