10
i
Po wyjgciu zerwanej próbki ze szczek maszyny, można obliozyd następujące własności plastyczne materiału:
d) względu** wydłużenie
e} względne przewężenie próbki Z
100S
(9)
W tym celu należy dokonać pomiaru długości I.(J (końcowa długość części pomiarowej 1Q próbki po rozerwaniu). Długość 1^ mierzy się po złożeniu obu części próbki ze sobą między skrajnymi ryskami, jeżeli miejsce rozerwania znajduje się w odległości od skrajnej ryski nie mniejszej niż 1/3 długości pomiarowej LQ. W przeciwnym przypadku postępujemy w taki sposób, aby miejsce rozerwania znalazło się pośrodku długości pomiarowej, to znaczy składamy długośó z trzech odcinków:
Lu - a +• b1 + b2
gdzie:
a - odległość między n działkami, obejmująoymi symetrycznie miejsce zerwania,
b^bg - odległości między pozostałymi K-n działkami, mierzone po jednej stronie zerwania, patrz rys.6 (H ^ 10). Szczegóły w Polskiej Kornie [l3j.
Uwagi dotyczące ważnośoi próby
Próba rozciągania jest nieważna, gdy:
a) na próbce tworzy się więcej niż jedna szyjka,
b) próbka rozerwała się poza długością pomiarową,
c) próbka rozerwała się w miejscu znaku lub rysy spowodowanej niewłaściwą obróbką mechaniczną,
d) próbka rozerwała się na skutek wady wewnętrznej materiału
Sprawozdanie z ćwiczenia winno zawierać opis próbek, wykres rozciągania z akstensometru i maszyny wytrzymałościowej, obliczenie podstawowych parametrów wytrzymałościowych oraz wyznaczenie modułu Younga E z pomiarów ekstensometrem i ewentualnie umowną granicę sprężystości i plastyczności. i •'
Pytania kontrolne
a) Co to jest moduł Younga?
b) Jak oblicza się umowną granicę sprężystości?
c) Jak wygląda wykres rzeczywistych naprężeń w próbce w trakcie rozciągania?
d) Opisać proces odciążania próbki po przekroozeniu granicy plastyczności.