10
10
Po wyjęciu zerwanej próbki ze szczęk maszyny, można obliczyć następujące własności plastyczne materiału:
d) względne wydłużenie
L - L
A = T ■■ ° • 100% (7)
p Lo
e) względne przewężenie próbki Z
S-S
bo
W tym celu należy dokonać pomiaru długości Lu (końcowa długość części pomiarowej Lq próbki po rozerwaniu). Długość Lu mierzy się po złożeniu obu części próbki ze sobą między skrajnymi ryskami, jeżeli miejsce rozerwania znajduje się w odległości od skrajnej ryski nie mniejszej niż 1/3 długości pomiarowej L0* W przeciwnym przypadku postępujemy w taki sposób, aby miejsce rozerwania znalazło się pośrodku długości pomiarowej, to znaczy składamy długość z trzech odcinków:
Lu = a + b1 + b2 (9)
gdzie:
a - odległość między n działkami, obejmującymi symetrycznie miejsce zerwania,
""i-
b^,b2 - odległości między pozostałymi N-n działkami, mierzone po jednej stronie zerwania, patrz rys.6 (N = 10). Szczegóły w Polskiej Normie [_13^.
Eys.ć
* •
Uwagi dotyczące ważności, próby
Próba rozciągania jest nieważna, gdy:
a) na próbce tworzy się więcej niż jedna szyjka,
b) próbka rozerwała się poza długością pomiarową,
c) próbka rozerwała się w miejscu znaku lub rysy spowodowanej niewłaściwą obróbką mechaniczne,
d) próbka rozerwała się na skutek wady wewnętrznej materiału
Sprawozdanie z ćwiczenia winno zawierać opis próbek, wykres rozciągania z ekatensoroetru i maszyny wytrzymałościowej, obliczenie podstawowy o., parametrów wytrzymałościowych oraz wyznaczenie modułu Yourga K z pomiarów ekstensometrem i ewentualnie umowną granicę sprężystości i planty oz-hf-ści. *
Pytania kontrolne
a) Co to jest moduł Younga?___
b) Jak oblicza się umowną granicę sprężystości?
c) Jak wygląda wykres rzeczywistych naprężeń w próbce w trakcie rozciągania?
d) Opisać proces odciążania próbki po przekroczeniu granicy plastyczności.