skanuj0107 (11)

115

3. Przedsiębiorca zatrudnia wolną siłę roboczą. Pozbawieni środków
produkcji iudzie tworzą rynek pracy, zapewniający dopływ siły roboczej
do przedsiębiorstw.
4. Przedsiębiorca jest jednocześnie kierownikiem produkcji, głów	?
nym księgowym i głównym inżynierem. Decyduje o tym. co ma być	•
produkowane i za pomocą jakich metod. Sam ponosi całe ryzyko pro
wadzenia działalności produkcyjnej. W razie niepowodzenia odpowiada
całym swoim majątkiem.

Dominująca porcja przedsiębiorstwa indywidualnego właściciela osiągnięta została w' pierwszej połowie XIX w. Przedsiębiorstwa tego typu stały się panującą formą gospodarowania w przemyśle wełnianym i bawełnianym, w bu downictwie i kopalnictwie, w przemyśle narzędziowym i metalowym, w budów nici wie okrętowym. Były to z reguły przedsiębiorstwa niewielkie, zatrudniające najczęściej kilkanaście bądź kilkadziesiąt osób. rzadko kilkaset. Przedsiębiorstwa tc stworzyły w owym czasie przesłanki do wykształcenia się struktury gospodarczej wolnej konkurencji. Dlatego kapitalizm dziewiętnastowieczny nazywany jest kapitalizmem wolnokonkurcncyjnym

W warunkach wolnej konkurencji w każdej gałęzi przemysłu działała duża liczba przedsiębiorstw. Stosunkowo niewielkie rozmiary przedsiębiorstw i zaangażowanego w nich kapitału sprzyjały swobodzie przepływu kapitału między różnymi gałęziami, z gałęzi mniej rentownych do bardziej rentownych, co pociągało za sobą wyrównywanie się stopy zysku osiąganej w różnych gałęziach.

Struktura gospodarki wołnokonkurencyjnej miała istotne konsekwencje dla rynku. Ze względu na dużą liczbę przedsiębiorstw, działających w poszczególnych dziedzinach, i na ich znikomy udział w rynku, żadne z. nich nie mogło mieć wpływu na ustalenie wysokości ceny. kształtowały się one żywiołowo. Pizcdsię-biurstwa musiały się przystosować do ustalonych cen na rynku. Miało to istotne skutki dia trwałości przedsiębiorstwa indywidualnego właściciela. Dlatego ież w XIX w. sytuacja tych przedsiębiorstw była wysoce niestabilna. Pale han-kructw przeplatały się z falami powstawania nowych przedsiębiorstw, co było wynikiem ostrej konkurencji między przedsiębiorstwami na rynku.

1.    Jakk znasz formy organizacyjne przedsiębiorstwa?

2.    Jakie są zalety działania małych i średnich firm prywatnych?

3.    Wymień cechy charakterystyczne przedsiębiorstwa indywidualnego    •

właściciela.