‘ I GOSPODARKA PRZESTRZENNA Całokształt działalności w zakresie przeslrzcnne-' i 8° zagospodarowania i użytkowania gruntów. Na gospodarkę przestrzenną składają się ! następujące rodzaje działalności:
koordynacyjno-rcgulacyjna, pełniona przez administrację rządową lub samorządową,
I poprzez decyzje przestrzenne (p.) w sprawach przeznaczania i sposobu zagospodaro-J wania gruntów na podstawie ustaleń planów miejscowych, lub — przy ich braku - na | podstawie przepisów ogólnych;
|- inwestycyjna, prowadzona przez podmioty gospodarcze państwowe, samorządowe j i prywatne w myśl ich własnych celów i zadań;
- kontrolna, prowadzona w trybie nadzoru przez administrację rządową - wojewódzką
lub resortową - z punktu widzenia zgodności z prawem. [T.K.]
i PLANOWANIE PRZESTRZENNE Działania planistyczne mające na celu zapewnic-| nie prawidłowego rozwoju kraju, regionów, gmin i miast z punktu widzenia racjonalnc-I go użytkowania przestrzeni i środowiska oraz zapewnienia warunków rozwoju społecznego i gospodarczego. Wykorzystuje osiągnięcia wielu dyscyplin naukowych jako interdyscyplinarna dziedzina planowania. Zadaniem planowania przestrzennego jest racjonalne przekształcanie i zagospodarowanie struktur przestrzennych, z uwzględnieniem rozpoznania uwarunkowań przyrodniczych, społecznych, gospodarczych i kulturowych planowanych obszarów oraz zasad organizowania ładu przestrzennego. Cechą planowania przestrzennego jest jego funkcja koordynująca działania sektorowe oraz uwzględnianie obszarowych współzależności hierarchicznych. Występuje w praktyce w różnych formach i rodzajach planów, studiów planistycznych i koncepcji przestrzennych wielo- lub monotematycznych. Zasady ich opracowywania są określone w podstawach prawnych na różnych poziomach planowania przestrzennego (p. Nauka
0 planowaniu przestrzennym). [T.S.]
• POLITYKA PRZESTRZENNA Działalność organów administracyjnych i planistycznych, mająca na celu .wypracowanie warunków realizacji określonej strategii rozwoju wraz z instrumentacją jej wdrożenia. Podmiotami polityki przestrzennej, tworzonej na I poziomie krajowym, regionalnym i gminnym, są organy administracji rządowej i sa-imorządowej podejmujące decyzje w sprawach wywołujących skutki przestrzenne, a także pośrednio osoby prawne i fizyczne realizujące zamierzenia inwestycyjne. Inst-rumerltacja polityki przestrzennej obejmuje narzędzia prawne, finansowe, planistyczne
1 administracyjne. Polityka przestrzenna na poziomie kraju, regionu czy gminy koordynuje w przestrzeni zamierzenia sektorowe na tych poziomach, wskazuje na przedsięwzięcia o znaczeniu strategicznym i stanowi istotną przesłankę dla opracowań programowych i planistycznych. Zawiera wypracowane cele, kierunki i zasady zamierzeń rozwojowych i zapewnia uwzględnienie interesów publicznych przy pomocy instrumentów jej wdrożenia. Stanowi część ogólnej polityki rozwoju kraju, regionów i gmin (p. Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju). [T.S.] T. |Łrf
NAUKA O PLANOWANIU PRZESTRZENNYM Działalność zajmująca się badaniem rzeczywistości i tcócią przestrzennego zagospodarowania obszarów kraju, regionów i gmin, a także określaniem kierunków i zasad zagospodarowania przestrzennego w fizycznej sferze zagospodarowania (środowisko przyrodnicze, zain: westowanie) we współzależności zc sferą społeczną i gospodarczą. Celem badań jest wykrywanie i teoretyczne uogólnienie zjawisk, tendencji i mechanizmów zachodzących w procesach zagospodarowania przestrzennego (badania podstawowe). Wyniki badań stanowią podstawę prac, zajmujących się kierunkami polityki przestrzennej, a także zasadami i modelami zagospodarowania przestrzennego (prace rozwojowe).
URBANISTYKA 1/Nauka o powstawaniu, historycznym rozwoju oraz zasadach pla-: nowania i budowy miast i osiedli. 2/ Przestrzenne planowanie miast, często również w ogóle miejscowe planowanie przestrzenne (p.), a także projektowanie realizacyjne zespołów zabudowy miejskiej. [T.K.J.
URBANIZACJA Proces rozwoju miejskich układów osadniczych, który występuje w różnych formach i w różnym natężeniu. Jego przyczyny wynikają zc stałego rozwoju miejskich funkcji cywilizacyjnych, koncentracji rozwoju w ośrodkach miejskich i wzrostu ludności miejskiej. Występuje w formie rozwoju istniejących miast i aneksji
terenów nl-»"/-ii'tevrh lub w fnrmi,' u: .... ......t.
ŁAD PRZESTRZENNY Organizacja przestrzeni uwzględniająca we wzajemnie u-porządkowanych relacjach całokształt warunków i wymagań funkcjonalnych, społeczno-gospodarczych i plastyczno-csteiycznych. [T.K.]