skanuj0008

możemy uchylić się od wpływu togo rod/aju informacji, chcemy jednak stale próbować dotrzeć, w miarę możliwości, do samych rzeczy.

Trzeba znać założenie tego kierunku w nauce, aby zrozumieć dyskusyjne tezy Judith Butler i uznać je za logiczne. Znosi ona rozróżnienie płci w sensie anatomiczny m te) i płci określonej przez kulturę tożsamości płciowej (gender), 7 którym język niemiecki ma i tak trudności. Początkowo rozróżnienie to stanowiło zdobycz ruchu kobiet, wymyślone, by obronić się przed stwierdzeniem „biologia wyznacza los" i pokazać, że role płci w kulturze {gender) nie wynikają by najmniej z przyczynową jednoznacznością z pici anatomicznej. Butler uznaje natomiast samą anatomiczną płeć te) za fikcyjną konstrukcję naukowych dyskursów, podtrzymywaną przez określony przez mężczyzn panujący reżim przymusowej heteroscksualności i fallogoccntryzm. to znaczy falliczme zorientowany dyskurs. Pleć me jest więc dla niej kategorią ontologiczną, lecz normatywną⁹.

Thomas I.aqueur wy kazał doświadczalnie w swoich gruntownych badaniach poświeconych naukowy m, głównie anatomicznym, dyskursom od czasów starożytności, że płeć biologiczna została ustanowiona przez kulturę¹⁰. Zgodnie z tym spostrzeżeniem od starożytności dominowało coś. co on nazywa modelem jednopłciowym. według którego bycie kobietą albo mężczyzną rozumiane było jako skrajne położenie na osi ciągłej. Na tym poprzestały oba konkurencyjne wyobrażenia ciała, nadające ton w medycynie od staroży tności po wczesną epokę nowożytną. Według Hipokratesa 1 Galena płeć płodu była określona przez współgrę męskiego i rzekomo kobiecego nasienia, a także przez położenie w macicy - po lewej znaczyło kobieca, po prawej męska. W zależności od kombinacji dziecko mogło zajmować wszelkie możliwe miejsca na skali pici. Arystoteles zaprzeczał istnieniu kobiecego nasienia. Dla niego kobieta była jedynie naczyniem nowego życia 1 dostarczy cielką odżywczej cieczy, causa mate-rialis. mężczyzna zaś causa efficiens. Płeć była określona przez ciepłotę serca • gorące znaczyło męska, zimne kobieca. Tu także możliwe były różne miejsce na skali¹. Na podstawie powierzchownych, na ilustracjach dodatkowo jeszcze przesadzony ch, podobieństw kobiece organy płciowe były interpretowane jako odwrócone i przemieszczone do wnętrza ciała organy męskie. To właśnie Butler nazywa fallogocentnzniem.

Mężczyzna był zatem miarą wszystkich rzeczy, męskie ciało ciałem standardowym. Kobieta zaś jako szczególna kategoria ontologiczną nie istniała²-². Według Laqueura męska dominacja sprawiła, że model ten utrzy mał się bez sprzeciwu przez dwa tysiące lat wbrew wszelkim przeciwny m ustaleniom doświadczalnym. Tak więc inny Kolumb nie Cristoforo, lecz Rinaldo Colombo -- odkrył ponownie w połowie XVI w. łechtaczkę jako organ kobiecej

53

1

Vjlcnlin Groebncr. Kórpergeschichtepołiitsch. Słontaigne anddic OnJiiungen der Natur in denfran-zósischen Rełigionskńegen 1572 1502, „Historische /.cilschrift" 269 (1999). s. 287.

'- Thomas Laqucur, Aufden l.elh geschrieben, s. 79.

2

“ Judith Butler. Uwikłani wpleć. Feminizm ipolityka totsamoSei. przel. Karolina krakuska. Warszawa 2008: por Andrea Maihofcr. Geschledii ais Eustenzweise. Wacht. Morał. Recht and Geschkrłuerdiffere/iz. I rank-furt 1995.

^,n Thomas Laqueur. Aufden Leib geschrieben Die hisynierung der Gcsdtłeduer w/t der Arnikę his Freud. Frankfurt 1902.