skanuj0008 (62)

2.9. Koncepcja zintegrowanego ośrodka turystycznego 51

tytucjami i osobami odpowiedzialnymi za zagospodarowanie i funkcjonowanie obszarów turystycznych (w tym również terenów chronionych) jest sporządzanie planów zagospodarowania uwzględniających wymogi wynikające z dążenia do możliwie daleko idącej ochrony przyrody połączone z potrzebami wykazywanymi przez turystów i inne osoby odwiedzające tereny chronione (np. prowadzące badania naukowe). Zasadniczym problem w tej kwestii jest to, iż bardzo często turyści odwiedzają masowo najcenniejsze fragmenty parków narodowych i innych obszarów chronionych, a dzieje się tak nie tylko z powodu występowania na nich walorów turystycznych, ale przede wszystkim z racji obecności zasobów przyrodniczych [Gittins 1973].

Chcąc ograniczyć konflikty występujące między nadrzędną funkcją obszarów chronionych, jaką jest funkcja ochronna, a innymi spełnianymi przez nie funkcjami - głównie turystyczną i edukacyjną - w planowaniu przestrzennym dla tego rodzaju terenów przyjęto powszechnie stosowaną we współczesnym planowaniu przestrzennym zasadę strefowania. W odniesieniu do obszarów chronionych przestrzeganie wynikających z niej zasad oznacza, iż należy tak kierować ruchem turystycznym, aby nie przyniósł on szkód terenom szczególnie ważnym z punktu widzenia ochrony środowiska przyrodniczego. W związku z tym w ramach obszarów chronionych zazwyczaj wydziela się strefy, w których nie przewiduje się jakiejkolwiek obecności turystów, a także strefy dopuszczone do ruchu turystycznego, które z kolei dzieli się na podstrefy o różnej jego intensywności, specyfice itp.

2.9. Koncepcja zintegrowanego ośrodka turystycznego

Jedną z ważniejszych koncepcji planistycznych stosowanych w celu zagospodarowania obszarów o dużej atrakcyjności turystycznej (zwłaszcza nadmorskich) z uwzględnieniem zaleceń wynikających z idei zrównoważonego rozwoju turystyki jest koncepcja zintegrowanego ośrodka turystycznego (ang. integrated tourist resort) lub „zintegrowanego podejścia w celu rozwoju ośrodka turystycznego” (ang. „integrated approach to resort development”). Określenia te nie znalazły jeszcze powszechnie stosowanych odpowiedników w języku polskim, dlatego w tej książce będzie używany termin „koncepcja zintegrowanego ośrodka turystycznego” [Kowalczyk, Derek 2010].

Jak wskazuje sama nazwa koncepcji, jest ona bliska obowiązującej we współczesnym planowaniu przestrzennym zasady zintegrowanego planowania. Jak podaje G. Wall [1996,715], koncepcję zintegrowanego ośrodka turystycznego zaczęto stosować w praktyce (chociaż nie pod tą nazwą) na Hawajach (Stany Zjednoczone) już w latach 50. XX w. Jednak dopiero w latach 70.-80. zaczęła zdobywać coraz większe uznanie i stała się jedną z podstawowych koncepcji planistycznych stosowanych w celu właściwego zagospodarowania turystycznego miejscowości o funkcjach turystycznych. Należy jednak powiedzieć, że już wtedy wiele nowych inwestycji turystycznych spełniało wymagania stawiane obecnie przed zintegrowanymi ośrodkami turystycznymi, ale termin ten nie był jeszcze w tak powszechnym użyciu, jak obecnie.